درآمد
روزهاى آخر ماه مبارك را سپرى مى كنيم كه قرآن مجيد، پيامبر اسلام، اميرالمؤمنين، فاطمه زهرا و ائمه معصومين (عليهم السلام) آن را با اوصاف بلندى، چون: ماه رحمت، ماه مغفرت، ماه كرامت و ماه ضيافت خدا توصيف كرده اند؛ ماه مبارك رمضان. اين ماه عظيم، بهار رحمت، بركت، آمرزش و احسان الهى است كه از طرف خداوند ـ تبارك و تعالى ـ براى همگان ارزانى مى شود، چه بهتر كه از چنين خوان گسترده اى همگان بهره وافى بگيريم.
مزد آن گرفت...
براى دستيابى به عنايات و كرامت هاى الهى ويژه اين ماه، بايد به شايستگى هاى خود توجه كنيم و اين كه در برخوردارى از اين نعمت ها چه اندازه توانمنديم، چه اين كه نيمى از موفقيت به دست خودمان است. قرآن كريم در اين باره به صراحت مى فرمايد:
(وَ أَن لَّيْسَ لِلاِْنسَـنِ إِلاَّ مَا سَعَى)؛(2) و اين كه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست.
عنايت به كلمه « سعى » در آيه فوق، اين حقيقت را آشكار مى كند كه انسان در هر موقعيتى قابليت دارد تا از فضل، كرم، رحمت و مغفرت الهى برخوردار شود، به اين شرط كه به همان نسبت، قابليت خود را به فعليت برساند. شايد به ذهن خطور كند كه قابليت كسب فيض الهى در افراد متفاوت است، اما چنين نيست البته در باب رزق، خداى منان بنا به حكمت خود ميان بندگان تفاوت قائل شده و خود در اين باره فرموده است:
(وَ اللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْض فِى الرِّزْقِ...)؛(3) و خدا بعضى از شما را در روزى بر بعضى ديگر برترى داده است.
و اين موضوع با مسأله بهره گيرى از خوان فيض الهى و رحمت بى كرانش متفاوت است و زمينه نيل به كمال انسانى به يك اندازه و براى تمام انسان ها فراهم است.
به عنوان مثال جناب ابوذر (رحمه الله) نيز مانند بسيارى ديگر در شمار اصحاب پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) بود. تمام آنچه را كه پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) بيان مى كردند، همگان گوش فرا مى دادند و ابوذر نيز مى شنيد، اما چيزى كه ابوذر [و امثال او] را از ميان ديگر صحابه متمايز كرد و او را به چنان مقامى رساند، اين بود كه او نه تنها با گوش سر، كه با گوش جان نيز سخنان پندآموز پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) را مى شنيد و به كار مى بست. در واقع ابوذر در اين راه بسيار كوشيد تا قابليت حق پذيرى و پندشنوى خود را به فعليت برساند. از همين رو بايد سختى زحمت را بر خويش هموار كرد تا بتوان دانسته ها را به فعليت رساند.
توجه داشته باشيم كه تهيه خانه اى دو سه اتاقه با زحمت و رنج فرساينده همراه است و بدون تلاش و زحمت، چنين كاشانه اى ميسر نمى شود. همچنين نبايد بدون رنج و زحمت و گذشتن از تمايلات و خواسته هاى نفسانى، اميد دستيابى به بهشت جاودان و همسايگى پيامبران و معصومان (عليهم السلام) و نيكان را داشت.