شخصيّت و نبوغ شيخ ما را بسيارى از عوامل عادى و غير عادى تشكيل ميدهد كه شايد يكى از مهمّترين اسباب غير عادى آن همان باشد كه بسبب دعاء امام عليه السّلام متولّد شده است و حضرتش نسبت بشايستگى و توفيق و فقاهت و بركتش عنايتى مخصوص در دعا داشته است:
شيخ طوسى و شيخ ابو العباس نجاشى و خود صدوق رحمة اللَّه عليهم اجمعين روايت كردهاند كه پدر صدوق بخدمت نايب خاصّ حضرت ولى عصر عج كه در بغداد بود نامهاى نوشت و در نامه تقاضا كرده بود كه از حضرت امام زمان استدعا كند كه دعائى بكند تا مگر خداوند فرزندى باو عنايت فرمايد.
و نيز هنگامى كه خودش ببغداد آمد و بخدمت شيخ ابو القاسم روحى و نوبختى كه سفيران حضرت بودند رسيد شفاها تقاضا كرد كه خواستهاش را بعرض برسانند و نيز از محمّد بن على الاسود تقاضا كرد كه به نوبختى يادآورى نمايد كه عرض حاجت را فراموش نكند و خوشبختانه پاسخ همه تقاضاها مثبت بود و با عبارات مختلف باولاد صالح بشارت ميدادند در بعضى از جوابها فرمودند: كه تو را از همسر قبلى فرزندى نخواهد شد ولى در آينده نزديكى مالك كنيزى از اهل ديلم ميشوى كه دو فرزند فقيه از او تو را روزى خواهد شد
(انك لا ترزق من هذه و ستملك جارية ديلميّة ترزق منها ولدين فقيهين)
و در بعض ديگر است كه: ما در باره تقاضاى تو دعا كرديم و بهمين زودى دو پسر نيكو تو را روزى خواهد شد.
(قد دعونا لك بذلك و سترزق ولدين ذكرين خيّرين) و در بعضى ديگر است كه براى او فرزند مباركى متولد خواهد شد كه خداوند بدين وسيله باو نفع خواهد رسانيد و پس از او نيز فرزندان ديگر متولد خواهد شد انّه سيولد له ولد مبارك ينفعه اللَّه به و بعده اولاد ...
و باين كيفيت شيخ بزرگوار پدر صدوق (رضي الله عنه) بآرزوى ديرين خود نائل آمد و خداوند فرزندانى باو عنايت فرمود اوّلين فرزندش از همان كنيزى بود كه امام عليه السّلام باو وعده داده بود بنام محمد بن على الصدوق ره و شايد انتخاب نام محمد براى اوّلين فرزندش اشارهاى باشد بهمين موهبت و اينكه او ببركت دعاى امام عصر عج متولد شده است و تاريخ تولد بسال 305 بود كه سال وفات سمرى نايب خاصّ امام و اوّلين سال سفارت حسين بن روح رضوان اللَّه عليهم اجمعين بود و بنا بگفته بعضى سال 306 بوده است.
و همان طور كه وجود طبيعى شيخ صدوق ببركت دعاى امام عليه السّلام بوده است يقينا دعاى مستجاب آن حضرت در تكوين شخصيّت روحى و معنوى او نيز تأثير بسزائى داشته است و لذا بيشتر افرادى كه با امتيازات روحى شيخ آشنا بودند همه آن امتيازات را از اثر دعاى معصوم ميدانستند.
ابن سورة ميگويد (هر وقت ابو جعفر و ابو عبد اللَّه الحسين دو فرزندان على بن الحسين چيزى روايت مىكردند مردم از حافظه آنان در شگفت ميشدند و خطاب بآنان ميگفتند: اين امتياز مخصوص شما دو نفر است و از بركت دعائى است كه امام عليه السّلام در باره شما فرموده است و اين مطلب زبان زد همه مردم قم بود).
شيخ صدوق ره خود گويد: (ابو جعفر محمد بن الاسود (ره) كه ميديد من بمجلس شيخ ما محمد بن الحسن بن احمد بن الوليد رفت و آمد دارم و علاقه فراوانى بكتابهاى علم و حفظ مطالب علمى ابراز ميكنم مكرّر بمن ميگفت: اين چنين علاقه و رغبت از تو بفراگرفتن دانش عجيب نيست با توجه باينكه تو بدعاى امام عجل اللَّه فرجه متولّدشدهاى).
شيخ صدوق ره خود نيز باين موهبت افتخار ميكرد و ميگفت (أنا ولدت بدعوة صاحب الامر عج) من بدعاى حضرت صاحب الامر متولّد شدهام.
و ابو العباس بن نوح گويد: ابو عبد اللَّه بن سورة حفظه اللَّه بمن گفت: كه ابى الحسن بن بابويه را سه فرزند است دو تن بنام محمّد و حسين كه هر دو فقيهاند و در حفظ مهارت كامل دارند آنچنان كه حفظ آنان را هيچ كس از اهل قم ندارد و برادر سوّم كه برادر وسطى است بنام حسن ميباشد و او را دانش و فقهى نيست ولى بعبادت و زهد مشغول است و آميزش با مردم ندارد.
و بهر حال ولادت ميمون و مباركى كه بدعاى امام عصر (عج) صورت پذيرد و پيوست بخير و بركت و فقه باشد دعائى كه از بارگاه عزت الهى محجوب نيست و بهدف اجابت مقرون است البته بايد اين چنين شخصيت بارزى را تحويل اجتماع بدهد.
