1 ـ شرائط همسفر
سفر كردن خوب است ،
امّا سفارش كردند كه به تنهائى سفر نكنيم ،
و در انتخاب همسفر نيز احتياط لازم را داشته باشيم .
حضرت اميرالمؤ منين عليه السّلام فرمود :
با كسى كه ارزش و مقدار و فضيلت تو را نمى داند سفر مكن . زيرا كسى كه قدر تو را نشناسد با تو رفتار صحيحى نخواهد داشت و چه بسا به آبروى تو ضربه خواهد زد. (154)
2 ـ حقوق همسفران
وقـتـى چـنـد نـفـر پـذيـرفـتـند كه در يك سفر طولانى با هم باشند، از نظر اسلام حقوق متقابلى بر عهده همه خواهد بود، كه حضرت اميرالمؤ منين عليه السّلام فرمود :
حقوق همسفران چند چيز است :
1 ـ توشه خود را با ديگران مصرف كردن و با دوستان شريك شدن .
2 ـ مخالفت نكردن با رفيقان (پرهيز از اختلاف و درگيرى )
3 ـ خدا را در همه جا، بلندى و پستى ، هنگام حركت و فرود آمدن فراوان ياد كردن . (155)
رعايت حقّ همسفر ذِمّى (156)
اميرالمؤ منين عليه السّلام در راه كوفه با يك نفر ذمّى همسفر گرديد.
مرد ذمّى به آن حضرت گفت :
بنده خدا كجا مى روى ؟
امام پاسخ داد :
مى خواهم به كوفه بروم .
بعد از مدّتى ، مرد ذمّى به راه ديگرى برگشت و خواست از حضرت اميرالمؤ منين على عليه السّلام جدا شود،
حضرت نيز مقدارى به دنبال او راه رفت .
مرد ذمّى گفت :
بنده خدا مگر نگفتى كه به كوفه مى روى ؟
امام على عليه السّلام فرمود : آرى به كوفه مى روم .
ذمّى گفت : راهى كه مى روم راه كوفه نيست .
حضرت على عليه السّلام فرمود : مى دانم راه كوفه نيست .
گفت : پس چرا با من مى آيى ؟
فرمود :
قال لَهُ اَميرُالمُومِنِين عليه السّلام هذا مِن تَمامِ الصُّحبَةِ اَن يُشَيِّعِ الرَّجُلُ صاحِبَهُ هَنيئَةً اِذا فارَقَهُ وَ كَذلِكَ اَمَرَنا نَبِيُّنا صلى الله عليه و آله
(كـمـال رفـاقـت آن است كه شخص در وقت جدا شدن به احترام رفيق ، مقدارى او را مشايعت كند، پيامبر ما صلى الله عليه و آله به ما چنين ياد داده است )
مرد ذمّى گفت :
راستى آيا پيامبر شما چنين دستورى داده است ؟
فرمود : آرى
ذمّى گفت :
پـس آنان كه به او ايمان آورده اند در اثر اين اخلاق پسنديده است ، گواهى مى دهم كه من نيز بر دين تو هستم .
آنگاه با آن حضرت به كوفه آمد و چون امام را شناخت ، اسلام آورد. (157)
3 ـ مشكل گُم شدن
حضرت اميرالمؤ منين عليه السّلام فرمود :
هرگاه در سفر گُم شديد، و راه به جائى نبرديد، با صداى بلند بگوئيد :
يا صالِحُ اءَغِثنى
(اى نيكوكار ، به دادم برس .)
كه افرادى از مسلمانان جن در همه جا هستند، به كمك شما آمده ، شما را راهنمائى خواهندكرد. (158)
4 ـ روش استفاده از حيوانات
حضرت اميرالمؤ منين عليه السّلام فرمود:
اسبِ سوارى من هرگز سرنگون نشد، زيرا به هنگام سوارى بر روى زراعت كسى نراندم و كشتزار كسى را پايمال نكردم . (159)
