آنـچه در صفحات پيش مورد بحث قرار گرفت همگى درباره مقدمات دوستى و موجباتى بود كه انـسـان را در بـه دسـت آوردن دوسـتان و كسب محبوبيت در ميان آنان يارى مى دهد.اكنون در مباحثى كه بزودى خواهد آمد از آنچه اين پيوند روحى را مى گسلد و اين رابطه مقدس را مى برد سخن گفته خواهد شد.
پـيـامبر گرامى (ص ) و ائمه اهل بيت (ع ) كه اين كتاب ما بر پايه راهنماييهاى درست وآموزشهاى صـحـيـح آنها استوار است به هر چيزى كه بر دوستى و وداد بيفزايد و نهال محبت و برادرى را در سرزمين دلها بنشاند دعوت و بدان مردم را ارشاد و تشويق كرده اند و به همين گونه از هر چيزى كه در نفوس كينه و دشمنى پديد آورد مردم را برحذر داشته و به زيانها و خطرهايى كه در اين راه اسـت هـشـدار داده انـد, خطرهايى كه به هر خردمندى واجب است از آنها دورى جويد تا بتواند با دوسـتانش در زندگى سراسرتوام با رفاه و سرور كه شاديها آن را احاطه كرده دوستى و وفادارى آن را فرا گرفته باشدبه سر برد.
1- چاپلوسى
تملق و چاپلوسى جرثومه مرگبارى است كه پيوسته پيكره دوستى را مى پوساند تا آنگاه كه آن را از بن براندازد و پايه هاى آن را منهدم سازد, چه دوستى اگر بر اخلاص صحيح قلبى و مودت روحى صـادقـانه و بى شايبه تكيه نداشته باشد چيزى جز يك نوع دوستى ظاهرى نيست كه نه اميدى به سود آن است و نه فايده اى از آن به دست مى آيد .
از اين روپيامبر گرامى (ص ) و ائمه اهل بيت (ع ) ما را بـه اخـلاص در دوسـتى امر كرده و از تملق وچاپلوسى پرهيز داده و از عواقب وخيم آن برحذر داشته اند.
پيامبر خدا(ص ) فرموده است : هنگامى كه مردم اظهار علم و دانش كنند در حالى كه عمل به آن را ضـايع سازند و به زبان دوستى كنند در صورتى كه به دل , با يكديگر دشمن باشند, و قطع رحم مى كنند خداوند آنها را لعن مى كند و كر و كورشان مى گرداند. ((686)) امام باقر(ع ) فرموده است : چاپلوسى از اخلاق مؤمن نيست ((687)) .
امـام هـادى (ع ) فـرمـوده اسـت : چاپلوسى زياد موجب بدگمانى است , هنگامى كه مورداعتماد دوست خود قرار گرفتى از تملق به حسن نيت باز گرد. ((688)) امام عسكرى (ع ) فرموده است : بد بنده اى است آن كه داراى دو چهره و دو زبان است دوستش را در حـضـور مـى سـتايد و در غياب از او بد مى گويد, اگر چيزى به دوستش عطاشود به او رشك مى برد, و اگر گرفتار شود او را يارى نكرده و خوار مى كند. ((689))
منبع : کتاب دوست يابى
بنياد پژوهشهاى اسلامى
687- تحف العقول /218.
688- بحارالانوار, 70/295 و 73/295.
689- اصول كافى , 2/343.
