آنچه بین دوستان زداينده محبت است
6- دشمنى دوست و دوستى دشمن
از جمله چيزهايى كه تحمل آن بسيار دشوار و وقوع آن براى انسان مشقت بار مى باشدآن است كه مشاهده كند دوست او با دشمنش همگام است و وى را ديدار و با او دوستى و برادرى مى ورزد, اين امر در انسان ايجاد درد و اندوه مى كند, و گاهى اين درد و اندوه به نفرت و دشمنى تبديل , و پس از آن بـه قـطـع رشـتـه دوسـتى و كناره گيرى از هم منجرمى گردد, و سرانجام به برخوردها و درگـيـريـهـايـى مى رسد كه عواقب آنهاپسنديده نيست ,چه دوستى با دشمن عواطف دوست را جريحه دار مى كند و دلش را به درد مى آورد و به دوستى و برادرى آسيب مى رساند.
هـمچنين اگر مشاهده كنى كسى با دوست وفادار و عزيز تو دشمنى مى كند و يا حيله ومكرى را نسبت به او در ضمير خود مى پروراند بى شك تو رنجيده و بيگانه وار با اوروبرو مى شوى و دلت را دربـاره او پـر از خـشم مى يابى , زيرا كسى كه نسبت به دوست توبدى كند مانند آن است كه به تو بدى كرده , و آن كه با او دشمنى كند چنان است كه با تودشمنى ورزيده است , چه تو و او در درك و احـساس يك روح هستيد هر چند كالبدتان اختلاف دارد .
از اين رو بر همه دوستان لازم است كه هـر يـك از آنـها دوست دوست خودرا دوست بدارد و با او دشمنى نكند, همچنين دشمن دوست خـود را دشـمـن خـويـش بشمارد و با او دوستى نكند .
ائمه اهل بيت (ع ) از اين امر كه در زندگى دوستان داراى اهميت بسيار است غفلت نورزيده بلكه نسبت به آن هشدار داده اند تا مردم در امور خودروشن و آگاه شوند و در زندگى خويش داراى بصيرت و بينايى باشند.
اميرمؤمنان (ص ) به فرزندش امام حسن (ع ) فرموده است : دشمن دوستت را به دوستى مگير كه با دوستت دشمنى مى كنى ((738)) .
نـيـز: هـرگـاه بـه دوست خود وثوق و اطمينان دارى مال و توان خود را در راه او صرف كن وبا دوست او دوست و با دشمنش دشمن باش ((739)) .
نـيز: دوستان و دشمنان تو هر كدام سه دسته اند, دوستانت عبارتند از: دوست و دوست دوست , و دشمن دشمن , اما دشمنانت عبارتند از: دشمن , و دشمن دوست , و دوست دشمن ((740)) .
يكى از شاعران اين معنا را گرفته و گفته است :
صديق عدوى داخل فى عداوتى ----- و انى لمن ود الصديق ودود ((741))
ديگرى گفته است :
تود عدوى ثم تزعم اننى ----- صديقك ان الراى عنك لعازب ((742))
منبع : کتاب دوست يابى
بنياد پژوهشهاى اسلامى
738- الحكم , 2/159, غررالحكم , /337.
739- بحارالانوار, 67/193.
740- بحارالانوار, 71/164.
741- دوسـت دشـمـنـم در دشـمـنى با من دست دارد, و من كسى را كه با دوستم دوستى كند دوست مى دارم .
742- با دشمنم دوستى مى كنى سپس مى پندارى كه من , دوست تو هستم , اين راى بسيار دورى است .
