آنچه بین دوستان زداينده محبت است
9- خودپسندى
خـودپـسندى صفت نفرت انگيزى است كه هر انسانى آن را زشت مى شمارد ليكن انسانهايى كه از ايـن خـوى تهى باشند اندكند .
در تعريف آن گفته اند انسان خودپسندپيوسته براى وجود خودش كـوشـش واهتمام دارد نه ديگران و درباره مصالح جز خودش نمى انديشد .
عاليترين چيزى كه در زندگى مورد نظر اوست وجود خود و بلندترين آرزوى وى در دنيا حفظ مصالح خويش است .
اسلام با اين خوى زشت نبردى آشتى ناپذير دارد, چه اين آيين آسمانى مبادى عالى وتعليمات الهى خـود را بـر پـايـه مصالح عامه و منافع متبادل ميان مردم قرار داده و بنيان خودرا براساس قاعده بـزرگـى كه پيامبر اكرم (ص ) آن را بيان داشته متمركز ساخته كه فرموده است : هيچ يك از شما ايـمـان نـمـى آورد مـگـر آنگاه كه آنچه را براى خودش دوست مى دارد براى براد مؤمنش دوست بدارد. ((761)) همنشينى با انسان خودخواه قابل تحمل نيست و معاشرت با او گوارا نمى باشد, چه اوآن گونه كه درباره خود فكر مى كند نسبت به دوست خود نمى انديشد و آنچه را براى خود دوست مى دارد براى او نـمـى خـواهـد, و آنچه را براى خودش ناپسند مى داند براى اوناپسند نمى شمارد .
آنچه شايسته ايـن گـونه انسانهاست بريدن و دورى گرفتن از آنهاست .
از اين رو پيامبر خدا(ص ) فرموده است : در مـصـاحـبـت آن كـس سـودى نـيـسـت كـه بـراى تـونـمـى خـواهـد آنـچه را براى خودش مى خواهد. ((762)) ائمـه اهـل بيت (ع ) دوستان را به منزله روح واحد مى شمرده اند كه هر كدام از آنان به همان گونه كه در راه مصالح خود مى كوشد در راه مصلحت دوستان تلاش مى كند و همان طوركه براى حفظ مـنـافـع خود حرص مى ورزد در حفظ منافع دوست خويش حريص است بلكه علاوه بر اين دستور داده انـد كـه انـسان برادر دينى خود را بر خودش ترجيح دهد ومنافع او را بر مصالح خويش مقدم بـدارد تـا مـيـان دوستان همدلى و همفكرى و هماهنگى روحى پديد آيد .
و اين معانى بلند ضمن بحثهاى گذشته بخوبى روشن شده و شايدبرجسته ترين چيزى كه اين همدلى و نزديكى را ميان دوسـتـان مـجـسم مى سازد همان است كه امام زين العابدين (ع ) ما را بدان فراخوانده است در آن هنگام كه به مردى فرمود:آيا كسى از شما دستش را در جيب يا كيسه برادر (دينى ) خود مى كند و بـى اجـازه او آنـچـه را مـى خـواهـد از آن بـرمـى دارد؟
عـرض كـرد: نـه , فـرمـود: شما برادر نيستيد. ((763)) از امام صادق (ع ) پرسيدند: كمترين حق مؤمن بر برادر (مؤمن ) او چيست ؟
فرمود: اين كه چيزى را كه برادر مؤمنش از او بدان محتاجتر است براى خود برنگزيند. ((764)) از داسـتـانـهاى لطيفى كه نقل شده اين است كه اباسليمان دارانى گفته است : در عراق دوستى داشـتـم كـه در سـخـتيها نزد او مى رفتم و به او مى گفتم : از دارايى خود چيزى به من بده , و او كـيـسـه اش را به سوى من مى انداخت و من آنچه را مى خواستم از آن برمى داشتم .
يك روز نزد او رفـتـم و گفتم : به چيزى نيازمندم , گفت : چه مقدارمى خواهى ؟
پس از آن شيرينى برادرى او از دلم بيرون رفت .
منبع : کتاب دوست يابى
بنياد پژوهشهاى اسلامى
761- بحارالانوار, 71/226.
762- تحف العقول , /274, بحارالانوار, 71/198.
763- بحارالانوار, 75/185.
764- بحارالانوار, 74/391 و 71/391.
