مـردم از حـيـث آغـاز و پايان با همديگر برابر و همچون دندانه هاى شانه اند همه از آدم (ع ) وآدم از خـاك آفـريـده شده است .
ليكن از نظر مواهب و ويژگيها و ملكات درجات و طبقات آنها مختلف است .
دسته اى از عالمان و حكيمان و پرهيزگارانند كه بالاترين طبقاتند.
دسته ديگر نادانان و فاسقان و اشرارند كه در پايين ترين طبقات جاى دارند.
ميان اين دو طبقه درجات متعدد و مراتب بسيارى است .
قـرآن كـريـم بر اين تفاوت و اختلاف تصريح فرموده است : يرفع اللّه الذين آمنوا منكم والذين اوتوا العلم درجات ((767)) .
نيز: انظر كيف فضلنا بعضهم على بعض وللاخرة اكبر درجات واكبر تفضيلا. ((768)) نيز: ام نجعل المتقين كالفجار. ((769)) نيز: هل يستوى الذين يعلمون والذين لايعلمون ((770)) .
نيز: افمن كان مؤمنا كمن كان فاسقا لايستوون .
((771)) اكنون درباره آنچه در برابر دوستان بر انسان واجب است گمان تو چيست ؟
آيـا بـه طور برابر با آنها رفتار كند يا اختلاف را در نظر گيرد .
اگر به طور برابر رفتار كندبى شك حق بلندپايه را انكار كرده يا به فرومايه چيزى را كه استحقاق ندارد بخشيده است .
و اگراختلاف را در نظر گيرد كينه هايى بر ضد خود در دل ياران و دوستانش برانگيخته است .
بنابراين براى اصلاح اين امر راه حل صحيح و راى درست چيست ؟
بـى شـك راى درسـت آن اسـت كـه ميان دوستان از حيث محبت قلبى تفاوت قايل شود, چه اين تفاوت برحسب صفات محبوب و ويژگيها و خصايص او امرى اجتناب ناپذير است .
همچنين از حيث ارزش و بزرگوارى و احترام شخصى بايد اختلاف ميان آنها را در نظرگرفت و هر كدام را در حد استحقاقى كه دارد مورد اكرام و احترام قرار داد.
آرى اگـر دوسـتـان همه در يك جا گرد هم آمده باشند شايسته است در حفظ مظاهردوستى و روكـردن و خـوشامدگويى به آنها و سخن گفتن با آنان و شنيدن گفتارشان و امثال اينها كه از لوازم دوستى و حقوق برادرى است ميان آنها تساوى را برقرار كرد .
اما اگر باهر يك از دوستان به طور جداگانه ديدار كند بايد آنچه را در خور است بى كم و كاست رعايت و حق او را ادا كند.
امام صادق (ع ) در اين حديث به همين نكته دقيق اشاره كرده و فرموده است : هرگاه افرادحاضر سـه تن از مؤمنان باشند دو نفر از آنها به سخنگويى بيخ گوشى نپردازند چه اين امردوست آن دو را غمگين مى سازد. ((772)) نيز فرموده است : پيامبر خدا (ص ) نگاههاى خود را ميان اصحابش تقسيم مى فرمود, وبه اين و آن به تساوى نظر مى كرد. ((773)) امـام مـوسـى بن جعفر(ع ) فرموده است : هر گاه سه نفر در خانه اى باشند دو نفر از آنهابتنهايى سخن بيخ گوشى نگويند چه اين امر رفيق آنها را غمگين مى كند. ((774))
منبع : کتاب دوست يابى
بنياد پژوهشهاى اسلامى
767- مـجـادلـه /11:.. .
خداوند آنها را كه ايمان آورده اند و كسانى را كه از علم بهره دارند درجات بزرگى مى بخشد.
768- اسـرا /21: بـبـيـن چـگـونـه بـعـضى را بر بعضى ديگر برترى بخشيده ايم , درجات آخرت و برتريهايش از اين هم بيشتر است .
769- ص /28: يا پرهيزگاران را همچون فاجران قرار مى دهيم .
770- زمر /9: بگو آيا كسانى كه مى دانند با كسانى كه نمى دانند يكسانند؟
771- سـجده /18: آيا كسى كه با ايمان باشد همچون كسى است كه فاسق باشد؟
نه هرگز اين دو برابر نيستند.
772- اصول كافى , 2/660.
773- اصول كافى , 2/671.
774- اصول كافى , 2/660.
