گواهى مى دهم كه خداوند شما را به قدرت خود برگزيد.
اللّه سبحانه وتعالى ائمّه اطهار عليهم السلام را به قدرت خود اجتباء كرده است.
كلمه «اجتباء» در لغت و كتاب هاى تفسيرى و حديثى نوعاً به معناى اصطفاء اخذ شده است. امّا پيش تر بيان شد كه اصطفاء، اختيار، انتخاب، اجتباء و انتقاء مفاهيمى نزديك به هم هستند. از اين رو هر يك از اين كلمات را به جاى كلمه ديگر به كار مى برند، به جاى «اجتباء» مى گويند: «اصطفاء»، ولى با توجّه به اين كه در لغت عرب ترادف را نمى شود تأييد كرد، از اين رو بايد بين اين واژه ها افتراقى باشد، هر چند خيلى به هم نزديك باشند، بايستى بين اين مفاهيم از جهت عموم و خصوص يا خصوصيات و دقايق ديگر تفاوت وجود داشته باشند.
راغب اصفهانى در المفردات فى غريب القرآن چنين مى نگارد:
جبيت الماء في الحوض جمعته، والحوض الجامع له جابية، وجمعها: جواب، قال اللّه تعالى: (وَجِفان كَالْجَوابِ)1 ومنه استعير جبيت الخراج جباية، ومنه قوله تعالى: (يُجْبى إِلَيْهِ ثَمَراتُ كُلِّ شَيْء)2والاجتباء: الجمع على طريق الاصطفاء. قال عزّوجل: (فَاجْتَباهُ رَبُّهُ)3.4
بنابراين، معلوم شد كه اجتباء همان اصطفاء نيست و اين دو واژه مترادف نيستند؛ بلكه اجتباء از اصطفاء اخصّ است و جمع بر طريق اصطفاء است. پس هر اصطفاء، اجتباء است، ولى هر اجتباء، اصطفاء نيست؛ بلكه اخصّ است و خصوصيّتى دارد كه همان خصوصيّت جمع كردن است.
اگر چند چيز سوا كرده را كنار هم جمع نماييد به شما مى گويند: «اجتباء» كرديد.
ممكن است انسان چند چيز را از يك مجموعه اى جدا بكند؛ ولى اين ها را به صورت متفرّق در جايى بگذارد، اين كار فقط اصطفاء است. پس اجتباء همان جمع بر طريق اصطفاء خواهد بود.
اين دقّت ها، هم براى فهم قرآن مجيد، هم براى فهم حديث و هم براى فهم عبارات زيارت جامعه، ضمن فهم معانى لغات، مفيد است.
خداوند متعال مى فرمايد:
(فَاجْتَباهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصّالِحينَ)؛5
خداوند متعال او را برگزيد و از صالحان قرار داد.
راغب اصفهانى در ادامه مى گويد:
واجتباءُ اللّه العبد تخصيصهُ إيّاه بفيض إلهيٍّ يتحصّلُ له منه ـ (يعني من الفيض) أنواع من النعم بلا سعي من العبد، وذلك للأنبياء وبعض من يقاربهم من الصدّيقين والشهداء؛6
اجتباء خداوند متعال عبدى را به اين است كه او را به يك فيض الاهى تخصيص مى دهد كه براى آن عبد از آن فيض انواع نعمت ها بدون كوشش از بنده حاصل مى شود و اين تخصيص از خداى سبحان براى پيامبران و كسانى كه در مرتبه به آن ها نزديكند از صدّيقان و شهيدان مى باشد.
1 . سوره سبأ (34): آيه 13.
2 . سوره قصص: آيه 57.
3 . سوره قلم (68): آيه 50.
4 . المفردات فى غريب القرآن: 87.
5 . سوره قلم (68): آيه 50.
6 . المفردات فى غريب القرآن: 87 ـ 88 .
