457- مردى از امام صادق (عليه السلام ) روايت كند كه فرمود: آيا جريان مسلمان شدن سلمان و ابوذر را براى شماباز نگويم ؟ آن مرد گستاخى و بى ادبى كرده گفت : اما جريان اسلام سلمان را دانسته ام ولى كيفيت اسلام ابى ذر را براى من باز گوئيد.
فرمود: همانا اباذر در دره (مر) (دره اى است در يك منزلى مكه ) گوسفند مى چرانيد كه گرگى از سمت راست گوسفندانش بدانها حمله كرد، ابوذر با چوبدستى خود گرگ را دور كرد، آن گرگ از سمت چپ آمد ابوذر دوباره او را براند سپس بدان گرگ گفت : من گرگى پليدتر و بدتر از تو نديدم ، گرگ به سخن آمده گفت : بدتر از من - به خدا - مردم مكه هستند كه خداى عزوجل پيغمبرى به سوى ايشان فرستاده و آنها او را تكذيب كرده و دشنامش مى دهند.
اين سخن در گوش ابوذر نشست و به زنش گفت : خورجين و مشك آب و عصاى مرا بياور، و سپس با پاى پياده راه مكه را در پيش گرفت تا تحقيقى درباره خبرى كه گرگ داده بود بنمايد، و همچنان بيامد تا در وقت گرما وارد شهر مكه شد، و چون خسته و كوفته شده بود سر چاه زمزم آمد و دلو را در چاه انداخت (بجاى آب ) شير بيرون آمد، با خود گفت : اين جريان - به خدا سوگند - مرا بدانچه گرگ گفته است راهنمائى مى كند و مى فهماند كه آنچه را من بدنبالش آمده ام بحق و درست است .
شير را نوشيد و بگوشه مسجد آمد، در آنجا جمعى از قريش را ديد كه دور هم حلقه زده و همانطور كه گرگ گفته بود به پيغمبر (صلى الله عليه و آله ) دشنام مى دهند، و همچنان پيوسته از آنحضرت سخن كرده و دشنام دادند تا وقتى كه در آخر روز ابوطالب از مسجد در آمد. همينكه او را ديدند به يكديگر گفتند: از سخن خوددارى كنيد كه عمويش آمد.
آنها دست كشيدند و ابوطالب به نزد آنها آمد و با آنها به گفتگو پرداخت تا روز به آخر رسيد سپس از جا بر خواست ، ابوذر گويد: من هم با او برخاستم و بدنبالش رفتم ، ابوطالب رو به من كرد و گفت : حاجتت را بگو، گفتم : اين پيغمبرى را كه در ميان شما مبعوث شده (مى خواهم )! گفت : با او چه كار دارى ؟ گفتم : مى خواهم بدو ايمان آورم و او را تصديق كنم و خود را در اختيار او گذارم كه هر دستورى به من دهد اطاعت كنم ، ابوطالب فرمود: راستى اينكار را مى كنى ؟ گفتم : آرى . فرمود: فردا همين وقت نزد من بيا تا تو را نزد او ببرم .
ابوذر گويد: آن شب را در مسجد خوابيدم ، و چون روز ديگر شد دوباره نزد قريش رفتم و آنان همچنان سخن از پيغمبر (صلى الله عليه و آله ) كرده و به او دشنام دادند تا ابوطالب نمودار شد و چون او را بديدند به يكديگر گفتند: خوددارى كنيد كه عمويش آمد، و آنها خوددارى كردند، ابوطالب با آنها به گفتگو پرداخت تا وقتيكه از جا برخاست و من بدنبالش رفتم و بر او سلام كردم ، فرمود: حاجتت را بگو، گفتم : اين پيغمبرى كه در ميان شما مبعوث شده مى خواهم ، فرمود: با او چه كار دارى ؟ گفتم : مى خواهم بدو ايمان آورم و تصديقش كنم و خود را در اختيار او گذارم كه هر دستورى به من دهد اطاعت كنم ، فرمود: تو اينكار را مى كنى ؟ گفتم : آرى ، فرمود: همراه من بيا، من بدنبال او رفتم و آنجناب مرا به خانه اى برد كه حمزة (عليه السلام ) در آن بود، من بر او سلام كرم و نشستم حمزة گفت : حاجتت چيست ؟ گفتم : اين پيغمبرى كه در ميان شما مبعوث شده مى خواهم ، فرمود: با او چه كار دارى ؟ گفتم : مى خواهم بدو ايمان آورم و تصديقش كنم و خود را در اختيار او گذارم كه هر دستورى به من دهد اطاعت كنم ، فرمود: واهى دهى كه معبودى جز خداى يگانه نيست ، و به اينكه محمد رسول خدا است ؟ گويد: من شهادتين را گفتم . پس حمزة مرا به خانه اى كه جعفر (عليه السلام ) در آن بود برد، من بدو سلام كردم و نشستم ، جعفر به من گفت : چه حاجتى دارى ؟ گفتم : اين پيغمبرى كه در ميان شما مبعوث شده مى خواهم ، فرمود: با او چه كار دارى ؟ گفتم : مى خواهم بدو ايمان آورم و تصديقش كنم و خود را در اختيار او گذارم كه هر دستورى به من دهد اطاعت كنم ، فرمود: گواهى ده كه نيست معبودى جز خداى يگانه اى كه شريك ندارد و اينكه محمد بنده و رسول او است .
گويد: من گواهى دادم و جعفر مرا به خانه اى برد كه على (عليه السلام ) در آن بود من سلام كردم نشستم فرمود: چه حاجتى دارى ؟ گفتم : اين پيغمبرى كه در ميان شما مبعوث شده مى خواهم ، فرمود: با او چه كار دارى ؟ گفتم : مى خواهم بدو ايمان آورم و تصديقش كنم و خود را در اختيار او گذارم كه هر دستورى به من دهد اطاعت كنم ، فرمود: گواهى دهى كه معبودى جز خداى يگانه نيست و اينكه محمد رسول خدا است ، من گواهى دادم و على (عليه السلام ) مرا به خانه اى برد كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) در آن خانه بود، پس سلام كرده نشستم رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) به من فرمود: چه حاجتى دارى ؟ عرض كردم : اين پيغمبرى را كه در ميان شما مبعوث گشته مى خواهم ، فرمود: با او چه كارى دارى ؟ گفتم : مى خواهم بدو ايمان آورم و تصديقش كنم و هر دستورى كه به من دهد انجام دهم ، فرمود: گواهى دهى كه معبودى جز خداى يگانه نيست و اينكه محمد رسول خدا است ، گفتم : گواهى دهد كه معبودى جز خداى يگانه نيست ، و محمد رسول خدا است .
رسولخدا (صلى الله عليه و آله ) به من فرمود: اى اباذر به سوى بلاد خويش باز گرد كه عمو زاده ات از دنيا رفته و هيچ وارثى جز تو ندارد، پس مال او را برگير و پيش خانواده ات بمان تا كار ما آشكار و ظاهر گردد ابوذر بازگشت و آن مال را برگرفت و پيش خانواده اش ماند تا كار رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) آشكار گرديد.
امام صادق (عليه السلام ) فرمود: اين بود سرگذشت ابوذر و اسلام او، و اما داستان سلمان را كه شنيده اى آنمرد عرض كرد: قربانت داستان سلمان را هم برايم بگو: فرمود: آن را شنيده اى ، و به خاطر بى ادبى كه كرده بود برايش بيان نفرمود.
مترجم گويد:
داستان اسلام سلمان را صدوق (رحمة الله عليه ) در كمال الدين نقل فرموده ، و ابن هشام نيز در سيرة ، اسلام سلمان را به ترتيبى ديگر ذكر كرده كه اخيرا اين حقير آنرا ترجمه كرده و بسرمايه كتابفروشى اسلاميه چاپ شده است بدانجا مراجعه شود. (زندگانى پيامبر اسلام ج 1، ص 139 - 147). ))
أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَلَمَةَ اللُّؤْلُؤِيِّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَ لَا أُخْبِرُكُمْ كَيْفَ كَانَ إِسْلَامُ سَلْمَانَ وَ أَبِى ذَرٍّ فَقَالَ الرَّجُلُ وَ أَخْطَأَ أَمَّا إِسْلَامُ سَلْمَانَ فَقَدْ عَرَفْتُهُ فَأَخْبِرْنِى بِإِسْلَامِ أَبِى ذَرٍّ فَقَالَ إِنَّ أَبَا ذَرٍّ كَانَ فِى بَطْنِ مَرٍّ يَرْعَى غَنَماً لَهُ فَأَتَى ذِئْبٌ عَنْ يَمِينِ غَنَمِهِ فَهَشَّ بِعَصَاهُ عَلَى الذِّئْبِ فَجَاءَ الذِّئْبُ عَنْ شِمَالِهِ فَهَشَّ عَلَيْهِ أَبُو ذَرٍّ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَبُو ذَرٍّ مَا رَأَيْتُ ذِئْباً أَخْبَثَ مِنْكَ وَ لَا شَرّاً فَقَالَ لَهُ الذِّئْبُ شَرٌّ وَ اللَّهِ مِنِّى أَهْلُ مَكَّةَ بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِمْ نَبِيّاً فَكَذَّبُوهُ وَ شَتَمُوهُ فَوَقَعَ فِى أُذُنِ أَبِى ذَرٍّ فَقَالَ لِامْرَأَتِهِ هَلُمِّى مِزْوَدِى وَ إِدَاوَتِى وَ عَصَايَ ثُمَّ خَرَجَ عَلَى رِجْلَيْهِ يُرِيدُ مَكَّةَ لِيَعْلَمَ خَبَرَ الذِّئْبِ وَ مَا أَتَاهُ بِهِ حَتَّى بَلَغَ مَكَّةَ فَدَخَلَهَا فِى سَاعَةٍ حَارَّةٍ وَ قَدْ تَعِبَ وَ نَصِبَ فَأَتَى زَمْزَمَ وَ قَدْ عَطِشَ فَاغْتَرَفَ دَلْواً فَخَرَجَ لَبَنٌ فَقَالَ فِى نَفْسِهِ هَذَا وَ اللَّهِ يَدُلُّنِى عَلَى أَنَّ مَا خَبَّرَنِى الذِّئْبُ وَ مَا جِئْتُ لَهُ حَقٌّ فَشَرِبَ وَ جَاءَ إِلَى جَانِبٍ مِنْ جَوَانِبِ الْمَسْجِدِ فَإِذَا حَلْقَةٌ مِنْ قُرَيْشٍ فَجَلَسَ إِلَيْهِمْ فَرَآهُمْ يَشْتِمُونَ النَّبِيَّ ص كَمَا قَالَ الذِّئْبُ فَمَا زَالُوا فِى ذَلِكَ مِنْ ذِكْرِ النَّبِيِّ ص وَ الشَّتْمِ لَهُ حَتَّى جَاءَ أَبُو طَالِبٍ مِنْ آخِرِ النَّهَارِ فَلَمَّا رَأَوْهُ قَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ كُفُّوا فَقَدْ جَاءَ عَمُّهُ قَالَ فَكَفُّوا فَمَا زَالَ يُحَدِّثُهُمْ وَ يُكَلِّمُهُمْ حَتَّى كَانَ آخِرُ النَّهَارِ ثُمَّ قَامَ وَ قُمْتُ عَلَى أَثَرِهِ فَالْتَفَتَ إِلَيَّ فَقَالَ اذْكُرْ حَاجَتَكَ فَقُلْتُ هَذَا النَّبِيُّ الْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ قُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ أَعْرِضُ عَلَيْهِ نَفْسِى وَ لَا يَأْمُرُنِى بِشَيْءٍ إِلَّا أَطَعْتُهُ فَقَالَ وَ تَفْعَلُ فَقُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَتَعَالَ غَداً فِى هَذَا الْوَقْتِ إِلَيَّ حَتَّى أَدْفَعَكَ إِلَيْهِ قَالَ بِتُّ تِلْكَ اللَّيْلَةَ فِى الْمَسْجِدِ حَتَّى إِذَا كَانَ الْغَدُ جَلَسْتُ مَعَهُمْ فَمَا زَالُوا فِى ذِكْرِ النَّبِيِّ ص وَ شَتْمِهِ حَتَّى إِذَا طَلَعَ أَبُو طَالِبٍ فَلَمَّا رَأَوْهُ قَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ أَمْسِكُوا فَقَدْ جَاءَ عَمُّهُ فَأَمْسَكُوا فَمَا زَالَ يُحَدِّثُهُمْ حَتَّى قَامَ فَتَبِعْتُهُ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَقَالَ اذْكُرْ حَاجَتَكَ فَقُلْتُ النَّبِيُّ الْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا تَصْنَعُ بِهِ فَقُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ أَعْرِضُ عَلَيْهِ نَفْسِى وَ لَا يَأْمُرُنِى بِشَيْءٍ إِلَّا أَطَعْتُهُ قَالَ وَ تَفْعَلُ قُلْتُ نَعَمْ فَقَالَ قُمْ مَعِى فَتَبِعْتُهُ فَدَفَعَنِى إِلَى بَيْتٍ فِيهِ حَمْزَةُ ع فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ وَ جَلَسْتُ فَقَالَ لِى مَا حَاجَتُكَ فَقُلْتُ هَذَا النَّبِيُّ الْمَبْعُوثُ فِيكُمْ فَقَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ قُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ أَعْرِضُ عَلَيْهِ نَفْسِى وَ لَا يَأْمُرُنِى بِشَيْءٍ إِلَّا أَطَعْتُهُ فَقَالَ تَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ قَالَ فَشَهِدْتُ قَالَ فَدَفَعَنِى حَمْزَةُ إِلَى بَيْتٍ فِيهِ جَعْفَرٌ ع فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ وَ جَلَسْتُ فَقَالَ لِى جَعْفَرٌ ع مَا حَاجَتُكَ فَقُلْتُ هَذَا النَّبِيُّ الْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ فَقُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ أَعْرِضُ عَلَيْهِ نَفْسِى وَ لَا يَأْمُرُنِى بِشَيْءٍ إِلَّا أَطَعْتُهُ فَقَالَ تَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ قَالَ فَشَهِدْتُ فَدَفَعَنِى إِلَى بَيْتٍ فِيهِ عَلِيٌّ ع فَسَلَّمْتُ وَ جَلَسْتُ فَقَالَ مَا حَاجَتُكَ فَقُلْتُ هَذَا النَّبِيُّ الْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ قُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ أَعْرِضُ عَلَيْهِ نَفْسِى وَ لَا يَأْمُرُنِى بِشَيْءٍ إِلَّا أَطَعْتُهُ فَقَالَ تَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ قَالَ فَشَهِدْتُ فَدَفَعَنِى إِلَى بَيْتٍ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ ص فَسَلَّمْتُ وَ جَلَسْتُ فَقَالَ لِى رَسُولُ اللَّهِ ص مَا حَاجَتُكَ قُلْتُ النَّبِيُّ الْمَبْعُوثُ فِيكُمْ قَالَ وَ مَا حَاجَتُكَ إِلَيْهِ قُلْتُ أُومِنُ بِهِ وَ أُصَدِّقُهُ وَ لَا يَأْمُرُنِى بِشَيْءٍ إِلَّا أَطَعْتُهُ فَقَالَ تَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ فَقُلْتُ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ فَقَالَ لِى رَسُولُ اللَّهِ ص يَا أَبَا ذَرٍّ انْطَلِقْ إِلَى بِلَادِكَ فَإِنَّكَ تَجِدُ ابْنَ عَمٍّ لَكَ قَدْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ وَارِثٌ غَيْرُكَ فَخُذْ مَالَهُ وَ أَقِمْ عِنْدَ أَهْلِكَ حَتَّى يَظْهَرَ أَمْرُنَا قَالَ فَرَجَعَ أَبُو ذَرٍّ فَأَخَذَ الْمَالَ وَ أَقَامَ عِنْدَ أَهْلِهِ حَتَّى ظَهَرَ أَمْرُ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع هَذَا حَدِيثُ أَبِى ذَرٍّ وَ إِسْلَامِهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وَ أَمَّا حَدِيثُ سَلْمَانَ فَقَدْ سَمِعْتَهُ فَقَالَ جُعِلْتُ فِدَاكَ حَدِّثْنِى بِحَدِيثِ سَلْمَانَ فَقَالَ قَدْ سَمِعْتَهُ وَ لَمْ يُحَدِّثْهُ لِسُوءِ أَدَبِهِ