زمانى كه اميرالمؤ منين (ع ) از دنيا رفت ، امام حسن (ع ) بر منبر رفت و خطبه اى در نهايت فصاحت و بلاغت ادا نمود و فرمود: از ميان شما مفارقت كرده است مردى كه سبقت نگرفته اند بر او در كمالات پيشينيان .(466)
به روايت ديگر: فرمود: ايها الناس در اين شب قرآن نازل شد، در اين شب عيسى به آسمان بالا رفت ، در اين شب يوشع بن نون شهيد شد، در اين شب پدرم اميرالمؤ منين (ع ) شهيد شد، به خدا سوگند كه سبقت نخواهد گرفت بر او به سوى بهشت احدى از اوصياء كه پيش از او بوده اند و بعد از او خواهند بود، به درستى كه حضرت رسالت (ص ) چون او را به جنگى مى فرستاد، علم خود را به دست او مى داد، جبرييل از جانب راست او مى رفت و ميكاييل از جانب چپ او، بر نمى گشت تا حق تعالى فتح را بر دست او جارى مى كرد، طلا و نقره به ميراث نگذاشته است مگر هفتصد درهم كه از عطاهاى او زياده آمده بود، مى خواست كنيزى از براى اهل خود بخرد.(467)
به روايت ديگر: از براى ام كلثوم بخرد، به درستى كه در مصيبت او اهل مشرق و مغرب صاحب تعزيه اند، از خدا مى طلبند مزد صبر خود را، پس گريه بر آن حضرت غالب شد، و نتواست سخن بگويد، اهل مسجد خروش بر آوردند، پس فرمود: هر كه مرا شناسد شناسد، و هر كه نشناسد منم حسن پسر محمد مصطفى (صلى الله عليه و آله و سلم )، منم پسر بشير، منم پسر نذير، منم پسر داعى به سوى خدا، منم پسر سراج منير، منم پسر آن كسى كه حق تعالى او را براى رحمت عالميان فرستاد، منم از اهل بيتى كه حق تعالى رجس را از ايشان دفع كرده و از گناهان پاك كرده است ايشان را پاك كردنى ، منم از اهل بيتى كه جبرييل بر ايشان نازل مى شد، منم از اهل بيتى كه حق تعالى مودت و ولايت ايشان را واجب گردانيده است چنان چه فرموده : قل لا اءساءلكم عليه اجرا الا المودة فى القربى و من يقترف حسنه نزد له فيها حسنا (468) اين حسنه مودت ما اهل بيت است .(469)
پس فرمود كه : خبر داد مرا جدم رسول خدا كه بعد از او دوازده امام از اهل بيت و برگزيدگان او خواهند بود كه همه شهيد خواهند شد به شمشير يا به زهر، پس آن حضرت از منبر فرود آمد، مردم با او بيعت نمودند و وفا به بيعت خود نكردند.(470)
466-امالى شيخ طوسى ، 270.
467-امالى شيخ صدوق ، 262.
468-شوراى /23
469-امالى شيخ طوسى ، 270
470-3.تاريخ چهارده معصوم ، ص 371 - 370.
