فجيع عقيلى گويد: حسن بن على بن ابى طالب عليهماالسلام فرمود: چون هنگام وفات پدرم رسيد شروع به وصيت نمود، فرمود: اين ها مطالبى است كه على بن ابى طالب برادر محمد رسول خدا و پسر عمو و وصى و همدم و همراه او بدان وصيت و سفارش نموده است . و آغاز وصيتم اين است كه گواهى مى دهم معبودى جز الله نيست ، و محمد فرستاده خدا و برگزيده اوست ، خداوند او را با علم خود اختيار كرد، و او را براى اختيار و انتخاب خود برگزيد (گواهى مى دهم ) كه خداوند مردگان را از قبرها برانگيزاند، و از مردم در مورد اعمالشان باز خواست مى كند، و او به آن چه در سينه ها نهان است داناست .
اى حسن او را كه وصى بودن تو به تنهايى كافى است سفارش مى كنم بدان چه رسول خدا (ص ) به من سفارش فرمود:
1 پسر جان من چون زمانش (تحقق وصيت ) فرا رسد در خانه بنشين ، و بر خطاهايت گريه كن ، (413) و نبايد كه دنيا بزرگ ترين هم و فكر تو باشد.
2 پسر جانم تو را به گزاردن نماز در وقت خود، و پرداخت زكات به اهلش در هنگام حلول وقتش ، خاموشى در برابر امور ترديدآميز و اشتباه برانگيز، و ميانه روى در عمل ، و رعايت عدالت در خشنودى و خسم ، و خوش رفتارى با همسايگان ، و مهمان نوازى ، و مهربانى به تهى دستان و رنج ديدگان بى بضاعت ، و حفظ پيوند با فاميل ، و دوستى و هم نشينى با فقرا و مساكين ، و فروتنى كه از برترين عبادات است ، و كوتاه داشتن آرزو، و يادآورى مرگ ، زهد و بى رغبتى به دنيا، سفارش مى كنم كه همانا تو در گرو مرگ ، و هدف بلا، و مغلوب مرض و بيمارى هستى .
3 تو را به ترس از خدا در نهان و آشكار سفارش مى كنم ،
4 و از شتاب در گفتار و كردار نهى مى نمايم ،
5 و چون كار آخرتى پيش آمد در انجام آن بشتاب .
6 و چون كار دنيايى پيش آمد شتاب نورز و خوب فكر كن تا به رشد و خير خودت در آن كار برسى .
7 و از جاهايى كه بودن تو در آن موجب متهم شدن توست و نيز از مجلسى كه بدان گمان بد مى رود بپرهيز كه همنشين ناباب همنشين خود را دگرگون سازد.
8 پسر جانم براى خدا كار كن ،
9 و از سخن ناروا دورى گزين ،
10 و به كارهاى پسنديده امر كن ،
11 و از زشتى ها نهى نما،
12 و با برادران دينى در راه خدا برادرى كن ،
13 و نيكوكار را به خاطر نيكوكاريش دوست بدار،
14 و با فاسق به جهت حفظ دين خود مدارا بنما، و او را در دل دشمن دار،
و در اعمال خود از وى فاصله بگير تا مثل او نباشى .
15 از نشستن در سركوى و برزن بپرهيز.
16 و بحث و جدل را با كسى كه عقل و دانشى ندارد رها ساز.
17 پسر جانم در زندگانى و نيز در عبادت خود راه اعتدال و ميانه روى را پيش گير،
18 و در عبادت به كارى كه مداوم و مورد توان توست بپرداز،
19 و پيوسته خاموش باش تا سالم بمانى ، و كردار نيكى براى خودت پيش فرست تا غنيمت برى ،
20 و نيكى را يادگير تا آگاهى يابى ،
21 و در هر حال ياد خدا باش ،
22 با خردسالان خانواده ات مهربان باش ،
23 و بزرگسالانش را احترام بگذار،
24 و طعامى را مخور تا اين كه پيش از خوردن چيزى از آن را صدقه دهى .
25 پيوسته به روزه دارى بپرداز كه آن زكات بدن و سپر روزه دار (از آتش دوزخ ) است ،
26 و با نفس خود جهاد كن ،
27 و از هم نشين خود در حذر باش ،
28 و از دشمنت دورى گزين ،
29 و بر تو باد به مجالسى كه در آنها ياد خدا مى شود، و فراوان دعا كن .
30 پسر جانم راستى كه چيزى از خيرخواهى و نصيحت را از تو فرو گذار ننمودم ، و اينك زمان جدايى من و تو فرا رسيده است . تو را به برادرت محمد(ابن حنفيه ) سفارش به خير مى كنم كه او برادر و فرزند پدر تو است ، و از ميزان دوستى من نسبت به او، باخبرى .
31 و اما برادرت حسين كه او فرزند مادر توست (و نيازى به سفارش ندارد)، و بيش از اين در اين باره سفارش نمى كنم ، خداوند كفيل من بر شماست ، و از او مى خواهم كه شما را به صلاح آورد، و شر جفاكاران سركش را از شما باز دارد، و صبر را پيشه سازيد تا خداوند خودش زمام امر را به دست گيرد (حكومت را به دست اهلش بسپارد) و هيچ حركت و نيرويى نيست جز به خداى برتر و بزرگ ).(414)
413-گريه و استغفار و توبه امامان معصوم عليهم السلام به منظور وجود گناه در آن بزرگواران نيست ، بلكه فلسفه ديگرى دارد كه محال ذكرش نيست .
414-امالى شيخ مفيد ص 247 243
