بنابر تحقيق مسلّم و غير قابل انكار انتسابات و پيوندهايى كه بين بنى هاشم و امويان رخ داده «يكطرفى» بوده است، به اين معنا كه عمدتاً امويان و ديگر مخالفان بوده اند كه با بنى هاشم پيوند بسته و از بنى هاشم دختر گرفته اند، ولى در بنى هاشم، كسى نيست كه از مخالفان دخترى گرفته باشد. دست كم آن چه مسلّم و قطعى است اين كه مادر هيچ يك از ائمّه اطهار عليهم السلام از امويان نمى باشد.
در اين زمينه دو مورد قابل بحث و تحقيق است:
1 . دامادى امام محمد باقر عليه السلام با قاسم بن محمّد بن ابى بكر.
قاسم از فقهاى مدينه و شخصى موجَّه و وزين بوده است كه حضرت امام باقر عليه السلام، امّ فروه دختر او را به همسرى گرفتند. اين مخدّره، مادر امام صادق عليه السلام است.
2 . ازدواج امّ كلثوم دختر حضرت على عليه السلام با عمر بن خطّاب.
اهل سنّت مى گويند: وقتى شما در خطاب به امامان خود مى گوييد:
اَشْهَدُ أنَّكَ كُنْتَ نُوراً في الأصْلابِ الشّامِخَةِ والأَرْحَامِ المُطَهَّرَةِ;
گواهى مى دهم كه شما به صورت نورى در پشت مردانى عالى درجه و رحم هاى پاك و دور از پليدى بوده ايد;
پس ابوبكر كه پدر بزرگ مادرِ امام صادق عليه السلام است از «اصلاب شامخه» مى باشد و بايد به ايمان و پاكى او قائل بشويد.
در پاسخ اين استدلال چنين مى گوييم:
هر دو مقدّمه اين استدلال صحيح و بدون ترديد مورد تصديق شيعه است، به اين معنا كه ترديدى نيست كه امّ فروه دختر قاسم، همسر امام محمّد باقر و مادر ششمين امام شيعيان جعفر بن محمّد الصّادق عليهما السلام است و قاسم نواده ابوبكر مى باشد.
از طرف ديگر نيز شكّى نيست كه مضمون عبارت ياد شده كه از فرازهاى زيارت وارث است از اعتقادات شيعيان به شمار مى رود; ولى نتيجه اى كه از اين دو مقدّمه گرفته شده، از مواردى است كه مادرِ جوان مرده بدان مى خندد; زيرا كه
اوّلاً بر آشناى با استعمالات عرب پنهان نيست كه منظور از واژه «اَصْلاب» در زيارت شريفه، اجداد پدرى هستند1 و اجداد پدرى امامان شيعه عليهم السلام، تا حضرت آدم ابوالبشر معلوم بوده و روشن است كه هيچ ارتباطى با «ابوبكر» ندارند.
ثانياً منظور از واژه «ارحام» بانوانى هستند كه نور امام عليه السلام از پشتِ پدر به رحم آن بانو منتقل شده است، كه در نتيجه در خود امامان شيعه، همسر هر امامى كه مادرِ امام بعدى به شمار مى رفته بدون شكّ، طاهره و مطهّره بوده و اين معيار در جانب مادران ائمّه عليهم السلام تا حضرت حوّاء همين گونه است.
براى مثال «سَلمى» همسر حضرت هاشم عليه السلام بانويى طاهره و مطهّره بوده است، كه اين بانو، مادر حضرت عبدالمطّلب به شمار مى رود.
هم چنين همسر حضرت عبدالمطّلب عليه السلام كه مادر حضرت ابوطالب عليه السلام است نيز بانويى پاكدامن، طاهره و مطهّره بوده است.
با عنايت به آن چه بيان شد به طور كامل روشن گشت كه «ابوبكر ابن ابى قحافه» نه در شمار «اصلاب» قرار مى گيرد و نه در عداد «ارحام» و اساساً، اين دو كلمه، هيچ گونه ارتباطى با ابوبكر ندارند، تا اين كه شيعه، ملزَم به تكريم جناب ايشان(!!) باشد.
منبع: کتاب جانشین پیامبر کیست ؟
نوشته آیت الله سید علی میلانی
1 . لسان العرب: 1 / 527 ـ 526.
