شيعه، چگونگى دلالت آيه مباهله بر امامت على عليه السلام را از امام على بن موسى الرضا عليهما السلام فرا گرفته است.
سيّد مرتضى رحمه الله مى گويد:
از شيخ مفيد رحمه الله شنيدم كه مى گفت:
روزى مأمون به امام رضا عليه السلام گفت: بزرگ ترين فضيلت امير مؤمنان على عليه السلام در قرآن كدام است؟
امام رضا عليه السلام جواب داد: فضيلتى كه آيه مباهله بر آن حكايت دارد. خداوند متعال مى فرمايد:
(فَمَنْ حَاجَّكَ فيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَأَبْناءَكُمْ وَنِساءَنا وَنِساءَكُمْ وَأَنْفُسَنا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللّهِ عَلَى الْكاذِبينَ).1
هر گاه بعد از علمى كه به تو رسيده، كسانى با تو به محاجه و ستيز برخيزند، به آن ها بگو: بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم، شما هم فرزندان خود را; ما زنان خويش را دعوت نماييم، شما هم زنان خود را; ما نفوس خود را دعوت كنيم، شما هم نفوس خود را; آن گاه مباهله كنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.
در پى نزول اين آيه رسول خدا صلى الله عليه وآله، حسن، حسين، فاطمه و اميرالمؤمنين عليهم السلام را فراخواند. آن ها به حكم خداوند متعال در جايگاه فرزندان، زنان و نفس ايشان قرار داشتند.
مشخص است كه هيچ يك از بندگان خداى سبحان برتر و شريف تر از رسول خدا صلى الله عليه وآله نيست. از همين رو مى بايست از كسى كه به حكم خداوند سبحان نفس رسول خدا صلى الله عليه وآله است، احدى برتر نباشد.
مأمون گفت: مگر نه اين است كه خداوند «أَبناء و نِساء» را به صورت جمع بيان كرده، ولى پيامبر تنها دو پسر و دخترش را فراخوانده است. چرا احتمال نمى دهيد كه منظور از «نفس»، خود ايشان باشد. بنابراين، آن چه گفتيد نمى تواند فضيلت اميرالمؤمنين عليه السلام را نشان دهد؟!
امام رضا عليه السلام در پاسخ او فرمود:
ليس بصحيح ما ذكرت ـ يا أمير المؤمنين! ـ وذلك أنّ الداعي إنّما يكون داعياً لغيره، كما يكون الآمر آمراً لغيره، ولا يصحّ أن يكون داعياً لنفسه في الحقيقة، كما لا يكون آمراً لها في الحقيقة، وإذا لم يدعُ رسول اللّه صلّى الله عليه وآله رجلا في المباهلة إلاّ أمير المؤمنين عليه السلام، فقد ثبت أنّه نفسه التي عناها اللّه تعالى في كتابه، وجعل حكمه ذلك في تنزيله;
اى اميرالمؤمنين! آن چه شما مى گوييد درست نيست; چرا كه دستور دهنده و دعوت كننده صرفاً به غير از خود مى تواند دستور دهد و او را به چيزى دعوت كند و درست نيست اين عمل را در مورد نفس خود انجام دهد.
با اين توصيف چون رسول خدا صلى الله عليه وآله در روز مباهله از بين اصحاب، تنها امير مؤمنان على عليه السلام را با خود همراه كرد، بنابراين، وى مقصود از نفس پيامبر صلى الله عليه وآله است كه خداى متعال در قرآن از او سخن گفته و شايستگى آن بزرگوار را براى مباهله اثبات كرده است.
مأمون گفت: پاسخ قانع كننده اى بود.2
1 . سورة آل عمران: 61.
2 . الفصول المختارة من العيون والمحاسن: 38.
