تسع كلمات تكلم بهن أمير المؤمنين ع
14 حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ حَمْزَةَ الْعَلَوِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِي يُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطَّبَرِيِّ عَنْ سَهْلٍ أَبِي عُمَرَ قَالَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ زَكَرِيَّا بْنِ أَبِي زَائِدَةَ عَنْ عَامِرٍ الشَّعْبِيِّ قَالَ تَكَلَّمَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع بِتِسْعِ كَلِمَاتٍ ارْتَجَلَهُنَّ ارْتِجَالًا فَقَأْنَ عُيُونَ الْبَلَاغَةِ وَ أَيْتَمْنَ جَوَاهِرَ الْحِكْمَةِ وَ قَطَعْنَ جَمِيعَ الْأَنَامِ عَنِ اللِّحَاقِ بِوَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِي الْمُنَاجَاةِ وَ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِي الْحِكْمَةِ وَ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِي الْأَدَبِ فَأَمَّا اللَّاتِي فِي الْمُنَاجَاةِ فَقَالَ إِلَهِي كَفَى لِي عِزّاً أَنْ أَكُونَ لَكَ عَبْداً وَ كَفَى بِي فَخْراً أَنْ تَكُونَ لِي رَبّاً أَنْتَ كَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِي كَمَا تُحِبُّ وَ أَمَّا اللَّاتِي فِي الْحِكْمَةِ فَقَالَ قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُهُ وَ مَا هَلَكَ امْرُؤٌ عَرَفَ قَدْرَهُ وَ الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ وَ أَمَّا اللَّاتِي فِي الْأَدَبِ فَقَالَ امْنُنْ عَلَى مَنْ شِئْتَ تَكُنْ أَمِيرَهُ وَ احْتَجْ إِلَى مَنْ شِئْتَ تَكُنْ أَسِيرَهُ وَ اسْتَغْنِ عَمَّنْ شِئْتَ تَكُنْ نَظِيرَهُ
14- عامر شعبى گويد: امير المؤمنين بدون هيچ پيش بينى قبلى نه جمله فرمود كه چشمهاى بلاغت را از خيرهگى كور كرد و جواهر حكمت را يتيم كرده و دست همه مردم را از اينكه بتوانند يكى از اين جملهها را ادا كنند كوتاه كرده است سه جمله از آنها در راز و نياز است و سه جمله در حكمت و سه جمله در ادب معاشرت اما آن سه جملة كه در مناجات است اين است كه عرضكرد: خداى من مرا همين عزت بس كه تو را بنده باشم و همين سربلندىام بس كه تو پروردگار من باشى تو آن چنانى كه من دوست دارم مرا نيز آنچنان كن كه تو دوست دارى.
و اما آن سه جملة كه در حكمت است اين است كه فرمود: ارزش هر كس بهمان است كه آن را نيكو بسازد و آنكه قدر خويش بدانست از هلاكت برست و مرد در زير زبان خود نهفته است.
و اما آن سه كه در ادب معاشرت است اين است كه فرمود: بهر كس كه ميخواهى (با احسان و نيكى) منت بگذار تا سرورش باشى، و بهر كس كه خواهى نيازمند باش تا به اسيرىاش در آئى و از هر كس كه خواهى بىنياز باش تا با او همتراز گردى.
