يكى از براهينى كه بر وجود امام زمان عليه السلام استدلال مى شود برهان عنايت است .
عنايت در لغت به معناى اراده و قصد است و در اصطلاح تعريفات گوناگونى براى آن شده است .
شيخ اشراق مى گويد:((عنايت احاطه حق تعالى به چگونگى نظام كلى و به آنچه كه تمام اين مجموعه بر آن است مى باشد ...))(583)
فخر رازى مى گويد:((عنايت يعنى علم خداوند به اينكه اشيا به چه حالتى باشند تا بر بهترين و كامل ترين وجه واقع شوند)). (584)
صدر المتاءلهين مى گويد:((نظام معقول كه نزد حكما عنايت نام دارد مصدر همين نظام موجود است پس اين عالم موجود در نهايت خير و فضيلت ممكن است)). (585)
وجوب وجود امام را از طرق برهان عنايت به دو بيان مى توان تقرير كرد:
1- آفرينش هستى بهترين و نيكوترين نظام ممكن است . لازمه اين گفتار لزوم وجود امام در آفرينش است وگرنه نظام ، احسن نخواهد بود. لذا به همان دليل و برهانى كه تكليف و بعثت ضرورت دارد وجود مستمر امام نيز ضرورت دارد.
2- خداوند براى كمال يابى هر موجودى كه در اين عالم رنگ هستى مى گيرد همه نوع ابزار ضرورى و غير ضرورى را در اختيارش گذاشته تا به كمال برسد ، چگونه ممكن است انسانى كه در دامان همين طبيعت است از اين قانون استثنا شده و ارتقاى معنوى او ناديده گرفته شود؟
583- اللمحات ، سهروردى ، ص 166.
584- المباحث المشرقية ، ج 2 ، ص 516.
585- الحكمة المتعالية ، ج 7 ، ص 111.
منبع :موعود شناسی وپاسخ به شبهات
نویسنده: علی اصغر رضوانی
انتشارات مسجد مقدس جمکران
