از آنجا كه بعد از شهادت امام عسكرى عليه السلام حاكمان ظلم و جور نيز در صدد نابودى حضرت بودند ، لذا حضرت تدابيرى براى اختفاى خود از آنها داشت اينك به برخى از آنها اشاره مى كنيم :
1- حضرت خود را جز به كسانى كه مخلص و فدايى بودند ، نشان نمى داد.
2- بعد از آنكه شخصى به حضور حضرت شرفياب مى شد ، به او سفارش زياد مى شد كه اين امر را كتمان بدارد و در خبر دادن به شيعيان نهايت احتياط را داشته باشد.
3- تحريم نام بردن از اسم مخصوص امام زمان عليه السلام يعنى((محمد)). از اين رو مشاهده مى كنيم كه در آن عصر در مورد امام عليه السلام از تعبيراتى همچون : قائم ، غريم ، حجت ، ناحيه ، صاحب الزمان و ديگر تعبيرات مبهم استفاده مى شد. (720)
4- مخفى شدن از دستگاه خلافت و هر كس كه از مواليان آن حضرت به شمار نمى آمد.
5- تغيير دادن مكان و خانه حضرت از جايى به جايى ديگر به نحوى كه نظرها را به خود جلب نكند و نيز كسى به آن حضرت مشكوك نشود و لذا رواياتى را كه در تعيين مكان و خانه حضرت اختلاف دارند به همين معنا توجيه مى كنيم .
6- كيفيت ارتباط وكيل يا سفير به قدرى مخفيانه بود كه هيچ كس از آن اطلاعى پيدا نمى كرد.
7- حضرت وكالت يا سفارت خود را به كسانى واگذار مى كرد كه نهايت اخلاص و فداكارى را به حضرت داشتند به حدى كه محال بود از مكان حضرت و خصوصيات او اطلاع دهند. لذا هنگامى كه به ابو سهل نوبختى گفتند: چرا سفارت به حسين بن روح واگذار شد نه به شما؟ در جواب گفت :((... او كسى است كه اگر حجت در زير عبايش باشد و بدنش را قطعه قطعه كنند تا عبايش را از روى او بردارد هرگز چنين نخواهد كرد)). (721)
720- الغيبة ، طوسى ، ص 364؛ بحارالانوار ، ج 51 ، ص 351 ، ح 3.
721- الغيبة ، طوسى ، ص 391؛ بحارالانوار ، ج 51 ، ص 358 ، ح 6.
منبع :کتاب موعود شناسی و پاسخ به شبهات
نویسنده :علی اصغر رضوانی
انتشارات مسجد مقدس جمکران
