اين سؤال گاه از ديدگاه شخص غير شيعى مطرح گشته و گاه نيز از شخص شيعه امامى مطرح مى گردد. در ورتى كه سؤ ال از شخص غير امامى مطرح گردد دو گونه مى توان به او پاسخ داد:
الف : اينكه اين موضوع را بايد همانند ساير مسائل اجتماعى بررسى كرد به اين معنا كه هر گاه مصلحت اسلام و بشريت اقتضاى ظهور حضرت را داشته باشد به طور حتم امام زمان عليه السلام ظهور خواهد كرد.
ب : اينكه امام عليه السلام از آنجا كه از جانب خداوند متعال مورد تاءييد است دستور ظهورش را مستقيما از جانب او خواهد گرفت .
و در صورتى كه سؤال از شخصى امامى است در جواب سؤال او چند طرح و نظر داده شده است :
1- اينكه آن حضرت به زمان ظهور خود به جهت رواياتى كه از آباء و اجدادش رسيده آگاهى دارد. اين احتمال در ادله نقلى به آن اشاره نشده است .
2- اينكه امام عليه السلام به طور اعجاز از زمان ظهورش آگاهى دارد به اين نحو كه خداوند هنگام رسيدن وقت ظهورش معجزه اى ايجاد خواهد كرد و با آن حضرت به وظيفه اش كه همان ظهور است التفات پيدا مى كند. در روايات اشاره به اين احتمال شده است :
رواندى مرسلاً از امام كاظم عليه السلام در حديثى راجع به حضرت مهدى عليه السلام نقل كرده كه فرمود:اذا حان وقت خروجه انتثر ذلك العلم من نفسه ، و انطقه الله عزوجل فناداه : اخرج يا ولى الله فاقتل اعداء الله ، وله سيف مغمد اذا حان وقت خروجه اقتلع ذلك السيف من غمده و انطقه الله عزوجل فناداه لاسيف : اخرج يا ولى الله ! فلا يحل لك ان تقعد عن اعداء الله ...(1143) ؛((هر گاه وقت خروج حضرت رسيد علم به خروج در نفس او منتشر خواهد شد آن علم او را ندا داده كه : اى ولى خدا خروج كن و دشمنان خدا را به قتل برسان و براى او شمشيرى است هنگامى كه وقت خروج او فرا رسد از غلافش بيرون مى آيد و حضرت را ندا داده مى گويد: اى ولى خدا خروج كن كه براى تو حلال نيست كه از دشمنان خدا صرف نظر كنى ... .))
صدوق نيز از مفضل بن عمر نقل كرده كه از امام صادق عليه السلام درباره تفسير جابر سؤ ال كردم ؟ حضرت فرمود:..ان منا اماما مستترا فاذا اراد الله عزوجل اظهار اءمده نكت فى قلبه نكتة و اءمر بامر الله عزوجل(1144) ؛((همانا از ما امامى است پنهان ، هر گاه خداوند اراده كند تا او را از پرده غيبت به در آورد در قلب او علامتى مى نهد ، آن گاه به امر خدا سفارش خواهد كرد.))
در حديثى از امام زمان عليه السلام رسيده كه فرمود:علمنا على ثلاثة اءوجه : ماض و غابر و حادث ، اءما الماضى فتفسير و اما الغابر فموقوف و ام الحادث فقذف فى القلوب و نقر فى الاسماع و هو افضل علمنا ...(1145) ؛((علم ما اهل بيت بر سه نوع است : علم به گذشته و آينده و حادث ، علم گذشته تفسير است علام آينده موقوف است و علم حادث انداختن در قلوب و زمزمه در گوش هاست اين بخش بهترين علم ماست .))
3- اينكه حضرت مهدى عليه السلام با آن ذكاوت و خُبرَويتى كه دارد وقت ظهور را دريابد. احتمال دوم مطابق روايات و عقل است .
1143- خرائج و چرائح ، ج 3 ، ص 1167 ، ح 64؛ كمال الدين ، ص 155؛ بحارالانوار ، ج 52 ، ص 311 ، ح 4.
1144- كمال الدين ، ص 349 ، ح 42؛ بحارالانوار ، ج 51 ، ص 57 ، ح 49؛ كافى ، ج 1 ، ص 343 ، ح 30.
1145- دلائل الامامه ، ص 524 ، ح 495.
منبع : کتاب موعود شناسی و پاسخ به شبهات
نویسنده : علی اصغر رضوانی
