تعيين تاريخ ظهور امام زمان عليه السلام به چند نحو متصور است :
1- اينكه تاريخ و وقت ظهور حضرت را به طور دقيق و تفصيلى معين كنيم كه در فلان سال و فلان ماه و فلان روز خواهد بود. اين احتمال باطل است ، زيرا در هيچ روايتى به اين اشاره نشده است و مضافا به اينكه در برخى از احاديث تعيين كننده وقت ظهور مورد لعن قرار گرفته است .
2- اينكه موعد ظهور به نحو اجمال تعيين گردد ، به اينكه بگوييم : هر گاه خداوند اراده كند آن حضرت ظهور خواهد كرد. اين احتمال به طور حتم اشكالى نداشته و صحيح است .
3- اينكه از طريق قواعد حساب و جفر به طور اجمال يا تفصيل به زمان ظهور حضرت علم پيدا كرده و از آن خبر دهيم . اين احتمال گر چه در برخى روايات به آن اشاره شده (1146) ولى از سند معتبرى برخوردار نيست . خصوصا آنكه تاريخ ظهور ممكن است مورد بدا واقع شود.
4- اينكه مطابق برخى از روايات به طور كلى و اجمال به زمان ظهور آن حضرت اشاره گردد:
طبرسى از امام صادق عليه السلام نقل كرده كه :لا يخرج القائم الا فى وتر من السنين ، سنة احدى او ثلاث او خمس او سبع او تسع(1147) ؛((قائم در سال وتر [فرد] ظهور خواهد كرد ، سال يك يا سه يا پنج يا هفت يا نه .))
و نيز به سند خود از امام صادق عليه السلام نقل كرده كه فرمود:ينادى باسم القائم فى ليلة ثلاث و عشرين من شهر رمضان و يقوم فى عاشوراء ، و هو الذى قتل فيه الحسين بن على عليه السلام ...(1148) ؛((به اسم قائم در شب بيست و سوم ماه رمضان ندا داده خواهد شد و در روز عاشورا قيام خواهد كرد و آن روزى است كه حسين بن على در آن روز به شهادت رسيد.))
1146- بحارالانوار ، ج 52 ، ص 106 ، ح 13.
1147- اعلام الورى ، ج 2 ، ص 286؛ بحارالانوار ، ج 52 ، ص 291 ، ح 36.
1148- اعلام الورى ، ج 2 ، ص 286؛ بحارالانوار ، ج 52 ، ص 291 ، ح 36.
منبع : کتاب موعود شناسی و پاسخ به شبهات
نویسنده : علی اصغر رضوانی
