در مورد سوال فوق چند احتمال وجود دارد:
1- اينكه اين جماعت به طور اعجاز و با سرعت وارد مكه مى شوند. اين احتمال مطابق ظاهر برخى روايات و صريح برخى روايات ديگر است . در برخى روايات آمده كه آنها در يك ساعت در جايى اجتماع مى كنند:يجتمعون و الله فى ساعة واحدة(1213) . ولى در برخى روايات تصريح به اعجازى بودن آن شده است .
در روايت ابن صباغ آمده است :فيصير اليه انصاره من اطراف الارض تطوى لهم طيا حتى يبايعوه؛((پس انصار او از اطراف زمين به خدمت او مى رسند در حالى كه زمين براى آنها مى چرخد تا آنكه با او بيعت كنند.))
و در خبر طبرسى آمده است :فتصير شيعته من اءطراف الارض تطوى لهم طيا حتى يبايعوه؛((پس شيعيان از اطراف زمين خدمت او مى رسند در حالى كه زمين براى آنها مى چرخد ، تا آنكه با او بيعت كنند.))
- احتمال ديگر اينكه مردم چند دسته شوند:
الف : برخى از راه طبيعى خدمت امام رحمة الله عليه مشرف مى شوند.
ب : برخى نيز شب هنگام كه در رختخواب خود آرميده اند ناگهان خود را در مكه مى يابند.
ج : برخى نيز بر ابر سوار در روز به خدمت حضرت مى شوند.
3- احتمال سوم آن است كه همگى با سفر عادى به خدمت حضرت مشرف مى شوند؛ زيرا همان گونه كه در روايات اشاره شده به اسم مهدى عليه السلام در ماه رمضان ندا داده شوند و ظهور حضرت نيز در دهم محرم است در فاصله اين مدت مخلصين خود را به حضرت مى رسانند.
از ميان اين احتمالات احتمال سوم ترجيح دارد؛ زيرا اگر چه مطابق زمان صدور اين روايات حركت سريع به سوى مقصدى دور تنها با اعجاز متصور بوده ، ولى در اين عصر بلكه عصر ظهور حركت ها به حدى سريع شده كه اجتماع افرادى را از اطراف عالم در يك ساعت ممكن ساخته است . و لذا ممكن است كه مقصود از سير در سحاب و ابرها سفر با هواپيما و پيچيده شدن زمين سفر با ماشين و قطار سريع السير باشد.
1213- بحارالانوار ، ج 52 ، ص 288 ، باب 26.
منبع : کتاب موعود شناسی و پاسخ به شبهات
نویسنده : علی اصغر رضوانی
