حکمت 349 نهج البلاغه -الگوى انسان كامل(اخلاقى، معنوى)

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
وَ قَالَ [عليه السلام]
و درود خدا بر او ، فرمود:
مَنْ نَظَرَ فِى عَيْبِ نَفْسِهِ اشْتَغَلَ عَنْ عَيْبِ غَيْرِهِ
آن كس كه در عيب خود بنگرد از عيب جويى ديگران باز ماند،
وَ مَنْ رَضِيَ بِرِزْقِ اللَّهِ لَمْ يَحْزَنْ عَلَى مَا فَاتَهُ
و كسى كه به روزى خدا خشنود باشد بر آنچه از دست رود اندوهگين نباشد،

وَ مَنْ سَلَّ سَيْفَ الْبَغْيِ قُتِلَ بِهِ
و كسى كه شمشير ستم بر كشد با آن كشته شود
وَ مَنْ كَابَدَ الْأُمُورَ عَطِبَ
و آن كس كه در كارها خود را به رنج اندازد خود را هلاك سازد ،
وَ مَنِ اقْتَحَمَ اللُّجَجَ غَرِقَ
و هر كس خود را در گردابهاى بلا افكند غرق گردد،
وَ مَنْ دَخَلَ مَدَاخِلَ السُّوءِ اتُّهِمَ
و هر كس به جاهاى بدنام قدم گذاشت متهم گرديد.
وَ مَنْ كَثُرَ كَلَامُهُ كَثُرَ خَطَؤُهُ
و كسى كه زياد سخن مى گويد: زياد هم اشتباه دارد،
وَ مَنْ كَثُرَ خَطَؤُهُ قَلَّ حَيَاؤُهُ
و هر كس كه بسيار اشتباه كرد، شرم وحياء او اندك است ،
وَ مَنْ قَلَّ حَيَاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ
و آن كه شرم او اندك ، پرهيزكارى او نيز اندك خواهد بود،
وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ مَاتَ قَلْبُهُ
و كسى كه پرهيزكارى او اندك است دلش مرده،
وَ مَنْ مَاتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النَّارَ
و ان كه دلش مرده باشد، در آتش جهنم سقوط خواهد كرد.
وَ مَنْ نَظَرَ فِى عُيُوبِ النَّاسِ فَأَنْكَرَهَا
و آن كس كه زشتى هاى مردم را بنگرد، و آن را زشت بشمارد
ثُمَّ رَضِيَهَا لِنَفْسِهِ فَذَلِكَ الْأَحْمَقُ بِعَيْنِهِ
سپس همان زشتى ها را بپسندد( مرتكب شود)، پس او احمق واقعى است.
وَ الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ
قناعت ، مالى است كه پايان نيابد،
وَ مَنْ أَكْثَرَ مِنْ ذِكْرِ الْمَوْتِ رَضِيَ مِنَ الدُّنْيَا بِالْيَسِيرِ
و آن كس كه فراوان به ياد مرگ باشد در دنيا به اندك چيزى خشنود است،
وَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ كَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ كَلَامُهُ إِلَّا فِيمَا يَعْنِيهِ.
و هر كس بداند كه گفتار او نيز از اعمال او به حساب مى آيد جز به ضرورت سخن نگويد.