عوامل حقيقى كاميابى
5- تمركز فكر
قطرات باران اگر در نقطه اى گرد آيد، درياچه اى را تشكيل مى دهد و اگر پراكنده شود، در دل زمين فرو مى رود. همچنين است فعاليتهاى فكرى و بدنى ما.
تمركز فكر يكى از عوامل كاميابى است . تمركز دادن فكر در يك نقطه باعث مى شود كه فشار فكر به يك نقطه متوجه گردد و هرگونه مانع سرسخت از جلوى پا برداشته شود. نقش تمركز فكر در كار، همان نقش اهرم در فيزيك است . كار اهرم اين است كه نيروها را در نقطه اى متمركز مى سازد و با يك فشار متناسب ، جسم سنگينى را بلند مى كند. لذا با تمركز فكر در يك نقطه ، بسيارى از مشكلات از پيش پاى انسان برداشته مى شود.
فعاليتهاى بدنى و فكرى ما بسان قطرات باران است كه اگر در نقطه اى گرد آيد، درياچه اى را تشكيل مى دهد، ولى اگر پراكنده شود، در دل زمين فرو مى رود و نتيجه اى به دست نمى آيد.
شما آوازه نابغه شرق ، شيخ بهائى ، را شنيده ايد. وى در بسيارى از علوم طبيعى و رياضى و اسلامى دست توانائى داشت و به عنوان يكى از چهره هاى درخشان خاور زمين در بسيارى از رشته هاى علمى آثار ارزنده اى از خود به يادگار گذارده است . وى مى گويد :
من با دانشمندان نامدار كه ذى فنون بودند و در رشته هاى گوناگون كار كرده ، و در هر علمى اطلاعات وسيعى به دست آورده بودند، وارد بحث و مذاكره شدم و بر همه آنها پيروز گشتم . ولى هر موقع با متخصص يك فن يعنى كسى كه تمام نيروى خود را در يك رشته به كار برده بود، به بحث پرداختم سخت مغلوب شدم ؛ زيرا بر اثر متناهى بودن نيروى فكرى ، زوايائى از هر علم براى من مخفى مانده بود.
قواى عقلى در حل مشكلات بسان اشعه خورشيد است كه اگر به وسيله ذره بين در نقطه اى متمركز نشود، چيزى را كه در مقابل آن قرار گرفته است نمى سوزاند. و اشعه فكر انسانى تا به نقطه واحدى نتابد موانع را ريشه كن نمى سازد و جوانب موضوع را روشن نمى كند.
معلمان مجرب هواره شاگردان را تشويق مى كنند كه در هر موضوعى دقت خود را به كار اندازند. دقت جز متمركز ساختن قوا در نقطه اى ، چيز ديرگى نيست و همه اكتشافات معلول و اثر مستقيم دقت كاشفين در يك موضوع است .
عده اى هستند كه اصلا در زندگى نقشه و هدف ندارند وبسان يك كشتى و يا هواپيماى بدون قطب نما، سرگردانند. يك چنين كشتى براثر تصادم با كوههاى مخفى دريائى خرد مى شود و چنين هواپيمائى به هنگام عبور از روى چاههاى هوايى در آن سقوط مى نمايد.
افراد بى نقشه نيز براثر تصادم با كوه حوادث از پاى در آمده و يا در دره نابودى سقوط مى كنند.
عده ديگرى هستند كه نقشه دارند ولى پيش ار رسيدن به هدف از نيمه راه عقب نشينى مى كنند و راه ديگرى پيش مى گيرند. مرد موفق كسى است كه تا به هدف نرسد دست از آن برندارد و به كارديگر اشتغال نورزد. زيرا راه هرقدر باشد با پيمودن متوالى با پايان مى رسد.
اصولا يكى از وسائل عقب ماندگى گروهى از افراد مستعد و آماده اين است كه بنا به عواملى گرفتار «تلون مزاج » مى شوند و از اين شاخه به آن شاخه مى پرند. اينان در قلمروهاى مختلف گام مى نهند؛ كارى را انجام نداده ، دست به كار ديگر مى زنند و مى خواهند همه كاره شوند ولى سرانجام هيچ كاره اند.
طبيعت جهان آفرينش به ما خوب درس مى آموزد : اگر نهالى را چندبار جابه جا كنند، سرانجام پژمرده مى شود. ولى نهال هاى ثابت و پابرجا همواره خرم و شاداب جلوه مى كنند. جابه جا كردن نهال و اصول فكر موجب پريشانى مى شود و فكر را از رشد و نمو باز مى دارد. يكى از علائم نوابغ اين است كه مى توانند افكار خود را در نقطه اى متمركز سازند.
همه كاره بودن علاوه بر ضررهاى فردى ، لطمه اجتماعى شديدى دارد. چه بسا اقتصاد و فرهنگ يك كشور را فلج مى سازد و هرج و مرج عجيبى به وجود مى آورد كه اصلاح آن بسختى صورت مى پذيرد.
بوفون مى گفت : قريحه و موهبت فقط عبارت از اين است كه انسان هوش خود را به يك نقطه متوجه سازد.
از نيوتن پرسيدند : «چطور موفق به اين اكتشافات زياد شديد؟» وى جواب داد : «با تاءمل مستمر در آنها.» او درباره يك موضوع آنقدر فكر و تاءمل مى كرد تا برايش مانند روز روشن مى گرديد.
يكى از مزاياى تمدن كنونى پرورش دادن استادان متخصص است ؛ تنوع و كثرت رشته هاى علوم موضوع تخصص را به صورت يك امر اجتناب ناپذير در آورده است و اگر اين كار از ميان برود، كاروان ترقى در حد معينى توقف مى كند.
منبع:کتاب رمز پیروزی مردان بزرگ- نوشته آیت الله سبحانی
