1- امام صادق (ع) از پدرانش نقل مىكند: در سفارشهاى پيغمبر (ص) به على (ع) هست: يا على، خداوند دروغ را براى اصلاح بين مردم دوست مىدارد و راستگويى را كه سبب فساد شود نمىپسندد، تا آن جا كه فرمود: يا على در سه مورد دروغ گفتن نيكوست، 1- حيله كردن در جنگ، 2- وعده دادن به همسر خود، 3- اصلاح بين مردم.
2- امام صادق (ع) از پدرانش نقل مىكند: كه پيغمبر (ص) فرمود: در سه جا دروغ گفتن نيكوست، 1- حيله در جنگ، 2- وعده دادن به همسر خويش، 3- اصلاح بين مردم. و در سه مورد راست گفتن زشت است، 1- در سخن چينى بين مردم، 2- آگاه كردن شخص از جريان خانوادهاش به آنچه كه دوست ندارد، 3- تكذيب كردن شخصى را در خبرى كه مىدهد، فرمود: همنشينى با سه گروه دل را مىميراند، 1- همنشينى با فرومايگان، 2- گفتگو با زنان، 3- همنشينى با ثروتمندان.
3- امام صادق (ع) فرمود: اصلاحكننده «بين دو نفر يا دو جمعيت» دروغگو نيست.
4- حسن صيقل گويد: به امام صادق (ع) عرض كردم: از امام باقر (ع) در باره قول حضرت يوسف (ع) كه فرمود: «اى كاروان شما دزد هستيد» براى ما روايت شده كه آن حضرت فرموده است: به خدا قسم آنها دزدى نكردند و يوسف هم دروغ نگفت، و همچنين در باره آنچه كه ابراهيم (ع) فرمود «بلكه بزرگشان اين كار را كرده بپرسيد از آنها اگر حرف مىزنند» فرموده است سوگند به خدا آنها آن كار را نكردهاند و ابراهيم هم دروغ نگفت؟ امام صادق (ع) فرمود: اى صيقل نظرتان در اين مورد چيست؟ عرض كردم جز تسليم به رأى شما ما نظر ديگرى نداريم، راوى گويد: پس آن حضرت فرمود: خداوند دو چيز را دوست و دو چيز را دشمن دارد خراميدن «با غرور راه رفتن» در بين دو صف (از لشكر اسلام و كفر را) دوست دارد و دروغ را در اصلاح بين مردم مىپسندد، و خراميدن در راهها و كوچهها، و دروغ را در غير اصلاح مردم دشمن دارد، بنا بر اين ابراهيم (ع) كه فرمود: «بلكه اين كار را بزرگشان كرده» قصد اصلاح داشت، و براى راهنمايى بر اين كه آنها چنين كارى نمىتوانند انجام دهند، و يوسف هم قصد اصلاح داشت.
5- عيسى بن حسان گويد: از امام صادق (ع) شنيدم كه مىفرمود: گوينده هر دروغى روزى مورد سؤال قرار خواهد گرفت.
1- شخصى كه در جنگ حيله كند گناهى بر او نيست، 2- كسى كه قصد اصلاح بين دو نفر را دارد و به يكى از آنها غير آنچه كه به ديگرى گفته بگويد و با اين دروغ اراده اصلاح بين آنها را داشته باشد، 3- كسى كه به همسرش وعدهاى بدهد كه بعدا قصد انجام آن را نداشته باشد.
6- امام صادق (ع) فرمود: سخن بر سه گونه است، راست، دروغ، و اصلاح بين مردم «راوى گويد» عرض شد قربانت گردم، منظور از اصلاح بين مردم چيست؟ فرمود: از كسى در باره شخص ديگر سخنى مىشنوى كه اگر آن سخن به او برسد رنجيده مىشود، پس تو او را ديدار كرده و بر خلاف آنچه كه شنيدهاى بگويى از فلانى در باره خوبى تو چنين و چنان شنيدم.
7- امام صادق عليه السلام فرمود: كه پيغمبر (ص) فرموده است: شخص مصلح دروغگو نيست، سپس اين آيه را خواند أَيّتُهَا الْعِيرُ إِنّكُمْ لَسارِقُونَ آنگاه فرمود: قسم به خدا آنان سرقت نكردند و يوسف هم دروغ نگفت، آنگاه اين آيه را خواند بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ كانُوا يَنْطِقُونَ سپس فرمود: سوگند به خدا آنها آن كار را نكرده بودند و ابراهيم هم دروغ نگفت.
8- امام صادق (ع) فرمود: در مورد شخصى كه از او اجازه ورود خواستند و او به كنيزش گفته كه بگو اين جا نيست، فرمود: عيب ندارد اين دروغ نيست.
9- در حديثى امام صادق (ع) فرمود: به اصحابم چنين چنان ابلاغ كن، و به ايشان چنين و چنان ابلاغ كن راوى گويد عرض كردم، نمىتوانم اين جملات را عينا حفظ كنم، آنچه كه ياد گرفتهام مىگويم، و بهتر از آن نمىتوانم حفظ كنم، فرمود: اشكال ندارد زيرا مصلح دروغگو نيست.
10- امام رضا (ع) فرمود: همانا مرد به برادر دينىاش سخن راستى بگويد تا وى را برنجاند، چنين شخص نزد پروردگار كذاب به شمار آيد، و همانا مرد به برادر دينى خود دروغ بگويد و قصدش از دروغ، سود رساندن به او باشد، وى نزد خدا راستگو به شمار آيد.
11- على (ع) فرمود: نشانه ايمان است كه راستگويى را در جايى كه به تو ضرر دارد بر دروغى كه برايت سود دارد ترجيح بدهى، و بيش از علمت سخن نگويى، و در سخن گفتن در باره ديگران از خدا پروا داشته باشى.
