((148- اصبغ بن نباته گويد: اميرمؤ منان (عليه السلام ) فرمود: همانا براى خورشيد سيصد و شصت برج است كه هربرجى از آن مانند جزيره اى است از جزيره هاى عرب ، و هر روز در برجى فرود آيد، و چون غروب كند بسر حد وسط عرش رسد و هم چنان تا فردا در حال سجده باشد سپس به برآمدنگاه خود باز گردد و همراهش دو فرشته باشد كه آواز دهند. و همانا رويش به سوى اهل آسمان است و پشتش بطرف ساكنين زمين است و اگر رويش بطرف زمينيان بود از شدت حرارتى كه داشت زمين و هرچه در آن است همه را يكباره مى سوزاند، و معناى سجده خورشيد همان است كه خداى سبحانه و تعالى فرمايد: (مگر ندانى كه سجده كند براى خدا هر كه در آسمانها است و هر در زمين است با خورشيد و ماه و اختران و كوهها و درختان و بسيارى از مردم ...) (سوره حج آيه 18).
شرح :
مجلسى (رحمة الله عليه ) گويد: ممكن است مقصود از (برج ) درجه هائى باشد كه خورشيد حركت خاص خود بدانها منتقل مى گردد، يا مقصود مدار آنست كه در هر روز از سال به يكى از آنها منتقل گردد... و مقصود از سجده خورشيد همان خضوع و انقياد اوست و همان جريان او است بفرمان خداى تعالى .
مترجم گويد:
در مورد اين حديث و احاديث ديگرى نظير آن شرحى در ذيل حديث زينب عطاره (حديث 143) گذشت كه مراجعه بدان لازم است ، و در خصوص اين حديث علامه شهرستانى در كتاب الهيئة والاسلام (ط نجف ص 190 به بعد و ص 203) شرحى ذكر كرده كه با هيئت جديد و علم روز و گفته دانشمندان آن را منطبق ساخته است كه نقل آن در اينجا از وضع شرح و ترجمه ما بيرون است و براى اطلاع بيشتر بايد كتاب مزبور و يا ترجمه فارسى آن مراجعه شود. ))
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ جَمِيعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ أَبِى الصَّبَّاحِ الْكِنَانِيِّ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع إِنَّ لِلشَّمْسِ ثَلَاثَمِائَةٍ وَ سِتِّينَ بُرْجاً كُلُّ بُرْجٍ مِنْهَا مِثْلُ جَزِيرَةٍ مِنْ جَزَائِرِ الْعَرَبِ فَتَنْزِلُ كُلَّ يَوْمٍ عَلَى بُرْجٍ مِنْهَا فَإِذَا غَابَتِ انْتَهَتْ إِلَى حَدِّ بُطْنَانِ الْعَرْشِ فَلَمْ تَزَلْ سَاجِدَةً إِلَى الْغَدِ ثُمَّ تُرَدُّ إِلَى مَوْضِعِ مَطْلَعِهَا وَ مَعَهَا مَلَكَانِ يَهْتِفَانِ مَعَهَا وَ إِنَّ وَجْهَهَا لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ قَفَاهَا لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَوْ كَانَ وَجْهُهَا لِأَهْلِ الْأَرْضِ لَاحْتَرَقَتِ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَيْهَا مِنْ شِدَّةِ حَرِّهَا وَ مَعْنَى سُجُودِهَا مَا قَالَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِى السَّماواتِ وَ مَنْ فِى الْأَرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ وَ كَثِيرٌ مِنَ النّاسِ
