بَابُ الْفَخْرِ وَ الْكِبْرِ
1- مـُحـَمَّدُ بـْنُ يـَحـْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سـَالِمٍ عـَنْ أَبـِى حـَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع عَجَباً لِلْمُتَكَبِّرِ الْفَخُورِ الَّذِي كَانَ بِالْأَمْسِ نُطْفَةً ثُمَّ هُوَ غَداً جِيفَةٌ
اصول كافى جلد 4 صفحه :20 رواية :1
ترجمه :
حضرت على بن الحسين عليه السلام فرمود: عجب است از تكبر كننده برخود بالنده ، آنكس كه ديروز نطفه (بد بو و بى ارزش ) بوده ، و سپس فردا مردارى (گنديده ) است .
2- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص آفَةُ الْحَسَبِ الِافْتِخَارُ وَ الْعُجْبُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :20 رواية :2
ترجمه :
از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه رسولخدا (ص ) فرمود: آفت حسب و شرافت بخود باليدن و خود بينى است .
شــرح :
مـجـلسـى (ره ) گـويـد: (((حسب ))) شرافت و شخصيت آباء و اجدادى است و بسا بشرافتى اطلاق شود كه از كارهاى نيك يا اخلاق خوب بدست ايد گرچه از پدران نباشد.
3- أَبـُو عـَلِيٍّ الْأَشـْعـَرِيُّ عـَنْ مـُحـَمَّدِ بـْنِ عـَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ حَنَانٍ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ بَشِيرٍ الْأَسَدِيِّ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع أَنَا عُقْبَةُ بْنُ بَشِيرٍ الْأَسَدِيُّ وَ أَنَا فـِي الْحـَسـَبِ الضَّخـْمِ مـِنْ قـَوْمـِي قـَالَ فـَقـَالَ مـَا تـَمـُنُّ عـَلَيْنَا بِحَسَبِكَ إِنَّ اللَّهَ رَفَعَ بـِالْإِيمَانِ مَنْ كَانَ النَّاسُ يُسَمُّونَهُ وَضِيعاً إِذَا كَانَ مُؤْمِناً وَ وَضَعَ بِالْكُفْرِ مَنْ كَانَ النَّاسُ يُسَمُّونَهُ شَرِيفاً إِذَا كَانَ كَافِراً فَلَيْسَ لِأَحَدٍ فَضْلٌ عَلَى أَحَدٍ إِلَّا بِالتَّقْوَى
اصول كافى جلد 4 صفحه :21 رواية :3
ترجمه :
عـقـبـة بـن بـشـيـر اسـدى گـويد: بامام باقر عليه السلام عرض كردم : من عقبة بن بشير اسدى هستم ، و در ميان قوم خود خاندان بزرگى دارم ؟ حضرت فرمود:تو بحسب و شرافت خانوادگيت بر سر ما منت نهى ؟ بدرستيكه خداوند آنكه مردم او را پست ميشمردند بواسطه ايمان در صورتيكه مؤ من باشد بالا برده است ، و آنكه مردم او را شريف ميخواندند بجهت كـفـر در صـورتـيـكـه كـافـر بـاشـد پـسـت و زبـون ساخته است ؛ پس كسى را بر كسى برترى نيست جز بوسيله تقوى .
توضيح :
آنـچـه تـرجـمـه شـد بـنابر اينستكه لفظ (ما) در جمله (((ما تمن ...))) استفهاميه باشد، و محتمل است (ما) نافيه باشد، يعنى (بر ما منت منه ...) و گفتار آنحضرت كه فرمود: (((پس كـسـى را بـر كسى برترى نيست ...))) اشاره است بگفتار خدايتعالى : (((اى مردم همانا ما آفـريـديـمـتـان از نر و ماده و گردانيديم شما را شاخه هائى و تيره هائى تا يكديگر را بشناسيد، همانا گرامى ترين شما نزد خدا پرهيزكارترين شما است ، سوره حجرات آيه 13))).
4- عـِدَّةٌ مـِنْ أَصـْحـَابـِنـَا عـَنْ أَحـْمـَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ عِيسَى بْنِ الضَّحَّاكِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع عَجَباً لِلْمُخْتَالِ الْفَخُورِ وَ إِنَّمَا خُلِقَ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ يَعُودُ جِيفَةً وَ هُوَ فِيمَا بَيْنَ ذَلِكَ لَا يَدْرِى مَا يُصْنَعُ بِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :21 رواية :4
ترجمه :
امام باقر عليه السلام فرمود: عجب است از متكبرى كه بخود مينازد، در صورتيكه از نطفه آفريده شده ، سپس مردارى گنديده شود، و در اين ميان نميداند با او چه خواهد شد.
5- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَتـَى رَسـُولَ اللَّهِ ص رَجـُلٌ فـَقـَالَ يـَا رَسـُولَ اللَّهِ أَنَا فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ حَتَّى عَدَّ تِسْعَةً فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص أَمَا إِنَّكَ عَاشِرُهُمْ فِى النَّارِ
اصول كافى جلد 4 صفحه :21 رواية :5
ترجمه :
امـام صـادق عـليـه السـلام فـرمـود: كـه مـردى نـزد رسـول خـدا آمد عرض كرد: اى رسول خدا من فلان پسر فلانم و تا نه نفر از پدران خود را شمرد، رسول خدا (ص ) بوى فرمود: تو دهمى آنانى در دوزخ .
شــرح :
مجلسى (ره ) در معناى حديث گويد: يعنى پدرانت كافر بوده اند و در دوزخند، پس اين چه افـتـخـارى اسـت كـه تو بآنان دارى و تو نيز مانند آنان كافر هستى در باطن اگر منافق بـوده ، و در مـظـاهـر اگـر كـافـر بـوده اسـت ، پس هيچ راهى براى باليدن خود بايشان ندارى .
6- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص آفَةُ الْحَسَبِ الِافْتِخَارُ
اصول كافى جلد 4 صفحه :22 رواية :6
ترجمه :
از امام صادق عليه السلام روايت شده كه رسول خدا(ص ) فرمود: آفت حسب بخود باليدن است .
توضيح :
اين حديث مانند حديث دوم اين باب است جز اينكه در آنجا (((عجب ))) بجاى (((افتخار))) بود
