1. در دعای افتتاح آمده است : « وَ اهدِنا بهِ لِما اختُلِفَ فیهِ مِنَ الحَقِّ بِاِذنِکَ اِنَّکَ تَهدی مَن تَشاءُ اِلی صِراطٍ مُستقیمٍ؛ خدایا ، ما را به وسیله حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف ، آن جا که در حق دچار اختلاف شده ایم به اذن خود هدایت کن که هر که را بخواهی به راه راست هدایت می کنی».
این عبارت اشاره به آیه 213 سوره ی بقره است : ( فَهَدَی اللهُ الَّذینَ آمَنوا لِما اختلفو فیهِ مِنَ الحَقِّ بِاِذنِهِ و اللهُ یَهدی مَن یَشاءُ اِلی صِراطٍ مستقیم) خدا ، آن هایی را که به حقیقتِ آن چه مورد اختلاف بود ایمان آورده بودند ، به فرمان خود هدایت نمود و خدا هر کس را بخواهد به راه راست هدایت می کند .
2. در زیارت آل یاسین ، به حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف می گوییم : « السّلامُ عَلیکَ یا میثاقَ اللهِ الَّذی اَخَذهُ و وَکَّدَهُ ...؛ سلام بر تو ای عهد و پیمان خدا که پروردگار آن را از مردم گرفت و آن را محکم گردانید».
آیه ی 81 سوره ی آل عمران : ( وَ إِذ أَخَذَ اللهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ لَمَا آتَیتُکُم مِن کِتَابٍ وَ حِکمَةٍ ثُمَّ جَاءَکُم رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَکُم لَتُؤمَنُنَّ بِهِ وَ لَتَنصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقرَرتُم وَ أَخَذتُم عَلَی ذَلِکُم إِصرِی قَالُوا أَقرَرنَا قَالَ فَاشهَدُوا وَ أَنّا مَعَکُم مِن الشَّاهِدِینَ ؛ و هنگامی که خدا پیمان پیامبران را گفت که آن چه از کتاب و حکمت بر شما آوردم پس شما را پیامبرِ تصدیق کننده ی آن چه با شماست آمد ، البته به او ایمان آرید و البته یاری اش کنید ، گفت : آیا اقرار کردید و بر این پیمان گرفتید مرا ؟ گفتند : اقرار کردیم ، گفت : پس گواه باشید و من همراه شما از گواهان هستم. که بحث آن در نام ها و صفات امام علیه السلام گذشت.
3. در دعای عهد آمده است : « فَاَظهِر اللّهمَّ لَنا وَلیَّکَ و ابنَ بِنتِ نبیِّکَ المُسَمّی بِاسمِ رسولِکَ حتّی لا یَظفَرَ بِشَیءٍ مِنَ الباطِلِ اِلّا مَزَّقَةُ و یُحِقَّ الحَقَّ و یُحَقَّقَهُ ؛ ( ای خدا) ولیّ خود و زاده ی دخترِ پامبرت که هم نام حضرتش صلی الله علیه و آله و سلم می باشد از پرده غیبت بر ما ظاهر فرما تا آن که بر هر باطلی دست نیابد مگر آن که آن را در هم فرو ریزد و حق را ثابت و پایدار نماید ».
این فراز اشاره به چهار آیه قرآن دارد :
الف. ( لِیُحِقَّ الحَقَّ و یُبطِلَ الباطِلَ و لَو کَرِهَ المُجرِمون ) ؛ تا حق تثبیت شود و باطل از میان برود ، هر چند مجرمان کراهت داشته باشند .1
ب. ( ویُحِقُّ اللهُ الحَقَّ بِکَلِماتِهِ و لَو کَرِهَ المُجرِمون ) ؛ و حق را به کلمات و به وعده خویش تحقق می بخشد ، هر چند مجرمان اکراه داشته باشند.2
ج. ( و یُریدُ اللهُ اَن یُحِقَّ الحَقَّ بِکلِماتِهِ و یَقطَعَ دابِرَ الکافِرین) ؛ خدا می خواهد حق را با کلمات خود تقویت و ریشه کافران را قطع کند.3
د.( وَ یَمحُ اللهُ البَاطِلَ وَ یُحِقُّ الحَقَّ بِکَلِمَاتِهِ ) ؛ و خدا باطل را نابود کند و حق را به وسیله ی کلماتش تقویت کند.
در دعا و آیات ، سخن از احقاق حق را با اراده خدا و به وسیله کلمات خدا است . امام صادق علیه السلام در روایتی می فرماید: « نَحنُ الکَلِمات؛ کلمات ماییم».
درباره آیه ( وَ إِذ ابتَلَی إِبرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً ) ؛ و هنگامی که ابراهیم را پروردگارش بیازمود با کلمه هایی پس آن ها را به انجام رسانید ، گفت : همانا تو را پیشوایی بر مردم قرار دادم4 ،
امام صادق علیه السلام فرموده است : « این کلمه ها همان کلمه هایی است که حضرت آدم علیه السلام از خدای تعالی فرا گرفت ( نام 5 تن آل عبا) و خدا به وسیله آن ها توبه اش را پذیرفت».
نیز درباره کلمه « اَتَمّهُنَّ » می فرماید: « یعنی نُه نام دیگر از اولاد حسین بن علی (علیهما السلام ) تا قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم ) را به پنج تن ملحق نمود ؛ بنابراین کلمه هایی که حضرت ابراهیم (علیه السلام ) به وسیله آن آزموده شد ، کامل تر و بالاتر از کلمه هایی است که حضرت آدم (علیه السلام ) فرا گرفت».
امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشّریف کَلِمَةُ الله است ، و خدا به وسیله او حق را زنده و باطل را نابود خواهد کرد .
4. امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشّریف در دعای قنوت خویش به خدا چنین عرضه می دارد: « فَاِنَّکَ اللّهمَّ قُلتَ و قَولُکَ الحَقَّ ( حتّی اِذا اَخَذتِ الارضُ زُخرُفها وازَّیَّنَت و ظَنَّ اَهلُها اَنَّهُم قادرونَ عَلیها أتیها أمرُنا لَیلاً أو نَهاراً فَجَعَلناها حَصیداً کَأن لَمّ تَغنَ بِالاَمسِ کَذلکَ نُفَصِّلُ الآیاتِ لِقومٍ یَتَفَکَّرونَ ) 5 ؛
پروردگارا ، به درستی که تو فرموده ای و فرموده ات حق است : آن گاه که زمین زیور به خود گرفت و بیاراست خود را و اهل آن پنداشتند بر آن توانا هستند امر ما در شبی یا روزی فرا رسید. پس آن را نابود ساختیم ، گویا که دیروز هیچ سبزه ای وجود نداشته است . این چنین نشانه ها را برای گروهی که اندیشه کنند شرح می دهم.»6
امام صادق علیه السلام می فرماید : « درباره بنی فلان سه آیه نازل شده است : خدای عزَّ و جَلّ فرمود : تا آن گاه که زمین از خرمی و سبزی به خود زیور بسته و آرایش کرده است و مردمش خود را بر آن توانا پندارند ناگاه فرمان ما به شبی یا روزی در رسد0 یعنی حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه الشّریف با شمشیر آید ) پس آن همه زیور زمین را درو کند و چنان خشک گردد که انگار دیروز در آن هیچ نبوده است ».7
در ادامه حدیث دو آیه دیگر را ذکر می فرماید( سوره انعام ، آیه 44 و 45 و سوره انبیا ، آیه 12 و 13 ) که مورد بحث ما نیست.
5. امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشّریف در دعای عَبرات چنین می فرماید: « اِلهی لا رُکنَ لی اَشَدُّ مِنکَ فَآوی اِلی رُکنٍ شَدیدٍ ؛ خدایا ، دست آویز محکمی جز تو ندارم که بدان چنگ زنم ».8
این عبارن اشاره به آیه 80 سوره هود دارد: ( قالَ لَو اَنَّ لی بِکُم قُوَّةً أو آوی اِلی رُکنٍ شَدیدٍ ) ؛ ( حضرت لوط ) گفت : ای کاش در برابر شما نیرویی داشتم یا تکیه گاه و پشتیبان محکمی در اختیارم بود .
امام صادق علیه السلام درباره این آیه می فرماید : « مقصود از « نیرو» ، قدرت امام قائم علیه السلام و مقصود از « رُکن شَدید» سیصد و سیزده تن یاران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف است ». در روایت دیگری از امام ششم علیه السلام نقل شده که فرمود : « این که لوط به قومش گفت : ای کاش در برابر شما نیرویی داشتم ... ؛ مقصودش این بود که نیروی قائم علیه السلام را تمنا کند و رکن شدید یاران آن حضرت اند که یک مرد از آن ها توانِ چهل مرد را دارد و دلش از کوه آهنین محکم تر است و اگر به کوه های آهن بگذرند آن ها را از بین می برند ، و شمشیرهایشان را کنار نگذارند مگر هنگامی که خداوند عزو جل راضی شده باشد».9
پی نوشت ها
1- سوره انفال ، آیه 8.
2- سوره یونس ، آیه 82.
3- سوره ی انفال ، آیه ی 7.
4- سوره ی بقره، آیه 124.
5- سوره ی یونس ، آیه ی 24.
6- قیومی اصفهانی ، جواد(گردآوری ) ، صحیفة المهدی ، ص65
7- بحرانی ، سید هاشم ، سیمای حضرت مهدی در قرآن ، ص171.
8- قیومی اصفهانی ، جواد( گرد آوری ) ، صحیفة المهدی ، ص152.
9- بحرانی ، سید هاشم ، سیمای حضرت مهدی در قرآن ، ص185و186.
منبع :کتاب «جلوه محبوب» ، اسماعیل حاجیان
