حکمت 38 نهج البلاغه- ارزش ها و آداب معاشرت با مردم (اخلاقى، اجتماعي، تربيتى)

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
وَ قَالَ [عليه السلام] لِابْنِهِ الْحَسَنِ [عليه السلام]
به فرزندش امام حسن [عليه السلام] فرمود :
يَا بُنَيَّ احْفَظْ عَنِّى أَرْبَعاً
پسرم ! چهار چيز از من يادگير (در خوبى ها ) ،
وَ أَرْبَعاً لَا يَضُرُّكَ مَا عَمِلْتَ مَعَهُنَّ
و چهار چيز به خاطر بسپار (هشدارها)، كه تا به آن ها عمل مى كنى زيان نبيني:
الف ـ خوبى ها
إِنَّ أَغْنَى الْغِنَى الْعَقْلُ
1 ـ همانا ارزشمند ترين بى نيازى عقل است .
وَ أَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ
2 ـ و بزرگ ترين فقر بى خردى است .

وَ أَوْحَشَ الْوَحْشَةِ الْعُجْبُ
3 ـ و ترسناك ترين تنهايى خود پسندى است .
وَ أَكْرَمَ الْحَسَبِ حُسْنُ الْخُلُقِ
4 ـ و گرامى ترين ارزش خانوادگى ، اخلاق نيكوست.
ب ـ هشدار ها
يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْأَحْمَقِ فَإِنَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَنْفَعَكَ فَيَضُرَّكَ
1 ـ پسرم ! از دوستى با احمق بپرهيز ، چرا كه مى خواهد به تو نفعى رساند اما دچار زيانت مى كند.
وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْبَخِيلِ فَإِنَّهُ يَقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ
2 ـ از دوستى با بخيل بپرهيز ، زيرا آنچه را كه سخت به آن نياز دارى از تو دريغ مى دارد.
وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْفَاجِرِ فَإِنَّهُ يَبِيعُكَ بِالتَّافِهِ
3 ـ و از دوستى با بدكار بپرهيز، كه با اندك بهايى تو را مى فروشد
وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْكَذَّابِ فَإِنَّهُ كَالسَّرَابِ
4 ـ و از دوستى با دروغگو بپرهيز كه به سراب ماند:
يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعِيدَ وَ يُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَرِيبَ .
دور را به تو نزديك ، و نزديك را دور مى نماياند.