بهترين راه شناخت حقيقى از مقامات علمى، ورعى، تقوايى و فضيلتى فرد خود فرد است. اگر راست گو باشد، خودش بهترين معرّف خود است، نه اين كه پس از مرگش براى او فضايل و مناقب بسازند و يا از قول كسى كه از دنيا رفته نقل كنند و در كتاب مطالبى بنويسند كه در دوران زندگى اش از او شنيده نشده است.
روى اين اصل، بهترين معرّف براى شناخت پيامبر اكرم صلى اللّه عليه وآله و ائمّه عليهم السلام خود آن بزرگواران هستند. مگر نه اين است كه معرِّف بايد از معرّف اجلى باشد؟
از اين رو درباره آن چه از طريق اساتيد، مشايخ، بزرگان راويان و محدّثان به دست ما رسيده، بايد به خودشان مراجعه كرد و اين همان معناى «قولوا فينا ما شئتم» است; چيزى ميان غلو و تقصير.
محورهاى زيارت جامعه
با تأمّل در متن زيباى زيارت جامعه، متوجّه مى شويم كه اين زيارت از چند محور اساسى تشكيل شده است:
1 . سلام ها
پرواضح است، اگر كسى نزد كسى برود نخست سلام مى كند. البتّه بيان خواهد شد كه سلام بر معصوم با سلام بر غير معصوم فرق دارد; چرا كه در آن عبارت ها با ذكر برخى از خصوصيّات اهل بيت عليهم السلام بر آنان عرض سلام مى نماييم. در اين باره نيز بايد سلام هايى باشد كه از خودشان به ما رسيده است.
2 . شهادت ها
پس از سلام دو شهادت را بر زبان جارى مى كنيم:
يكم شهادت بر يگانگى خداوند متعال;
دوم شهادت بر رسالت پيامبر اكرم صلى اللّه عليه وآله.
3 . شهادت ثالثه
اين شهادت درباره خود ائمّه عليهم السلام شروع مى شود كه مى خوانيم:
وأشهد أنّكم الأئمّة الراشدون المعصومون المكرّمون المقرّبون... .
و گواهى مى دهم كه شما پيشوايان هدايت يافته، معصوم، بزرگوار مقرّب... هستيد.
البتّه اين شهادت غير از شهادت به ولايت على عليه السلام است كه در اذان و اقامه مى گوييم: «اشهد أنّ عليّاً ولى اللّه»; بلكه در اين مورد به ولايت، مقامات، فضايل و مناقب فراوانى از اهل بيت عليهم السلام شهادت مى دهيم.
4 . عرضه اعتقادات بر معصوم
در اين زيارت انسان اعتقادات خود را بر ائمّه عليهم السلام عرضه مى دارد.
5 . دعا و توسّل
پس از عرضه مبانى اعتقادى به محضر امام عليه السلام، دست توسّل به حضرتش دراز مى كند و از آن حضرت يارى مى طلبد و او را شفيع قرار مى دهد و به وسيله آن بزرگوار به خداى متعال توجّه مى جويد.
بنابراين، پس از اذن دخول، عرض سلام، وارد شدن، شهادتين گفتن، ابراز شهادت ثالثه، عرضه اعتقادات و مبانى آن ها و توسّل به محضر ايشان، چند دعا مى نماييم. اين ها محورهاى اساسى زيارت جامعه است.
منبع:کتاب با پیشوایان هدایتگر – 1
نوشته آیت الله سید علی میلانی
