حديث شماره 262

(يعنى خداوند عشق مرا براى شما پاك گرداند كه زه كمان را نكشيده تيرم به خطا نرود).
امام (عليه السلام ) به او فرمود: اينطور نگو كه (زه كمان را نكشيده ...) بلكه بگو: (زه را به خوبى كشيده تيرم بخطا نرود).

شرح :
مجلسى (رحمة الله عليه ) در شرح اين حديث چند معنى ذكر كرده كه از آنجمله است اينكه : چون مداحان مدح كسى را گويند معمولا از حق به دور شده و راه مبالغه و دروغ را پيش گيرند، و مقصود امام (عليه السلام ) اين است كه درباره ما مطلب اينطور نيست بلكه به هر اندازه هم كه مبالغه شود از حق و راستى به دور نرفته اى و مطابق واقع است (پايان كلام مجلسى (رحمة الله عليه ).
و روى احتمال مجلسى (رحمة الله عليه )شايد منظور امام اين باشد كه بخواهد او را از مبالغه گوئى و دروغ جلوگيرى كند و به او بفرمايد در اشعار خود از طريقه صدق و راستى منحرف مشو و نگو: زه نكشيده تيرم به هدف خورد بلكه بگو زه را به خوبى كشيده و تيرم نيز به خطا نرود، يعنى در راه محبت و عشق به شما راه درستى را پيموده و با سعادت و كاميابى هم قرين خواهم بود.
و فيض (رحمة الله عليه ) نيز احتمالى در معناى اين حديث داده است كه نقل آن خالى از فائده نيست او گويد:
شايد مراد كميت اين باشد كه بخواهد سپاسگزارى خداى تعالى را بجا آورد بر اينكه بدون سعى و كوشش خداوند حالش را بر وفق مرادش كرده و اين مطلب را بر سبيل استعارة و تمثيل ذكر كرده باشد، و معناى شعر چنين است كه : خداى عزوجل خواسته مرا برايم به خوبى و پاكى انجام داده بى آنكه من تلاش و كوششى كنم ، و چنان است كه من كوششى كمان به سوى هدف نمى كنم و با اين وصف تيرم به هدف مى خورد، و كارها بر وفق مراد انجام مى گيرد .
حضرت صادق (عليه السلام ) او را از اين دعا نهى فرموده و مى خواهد به او بفهماند كه هر كس دلش مى خواهد كه كارها بر وفق مراد او انجام گردد و در اين باره تلاش و كوشش هم مى كند و خداى تعالى نيز هميشه بدون اسباب و علل طبيعى كارى را انجام نمى دهد، پس بهتر آنست كه توفيق خداى سبحان را بر تلاش و كوشش و اجابت خداى تعالى را بر طبق خواسته و ميلت سبب كامروائى و نيل به مقصود و به هدف خوردن تير قرار دهى و اين منت را از خداى سبحان بپذيرى كه تلاش و كوششت را بى ثمر نگذارده و گناهت را آمرزيده . ))
 

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ قَالَ أَنْشَدَ الْكُمَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع شِعْراً فَقَالَ أَخْلَصَ اللَّهُ لِى هَوَايَ فَمَا أُغْرِقُ نَزْعاً وَ لَا تَطِيشُ سِهَامِى فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَا تَقُلْ هَكَذَا فَمَا أُغْرِقُ نَزْعاً وَ لَكِنْ قُلْ فَقَدْ أُغْرِقَ نَزْعاً وَ لَا تَطِيشُ سِهَامِى

• < قبلی
• بعدی >