قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : يا اباذر حاسب نفسك قبل ان تحاسب فانه اهون لحسابك غدا وزن نفسك قبل ان توزن و تجهّز للعرض الاكبر يوم تعرض لا تخفى على الله خافية .
بحار / 77 / 83
قال الكاظم عليه السلام : ليس منا من لم يحاسب نفسه فى كل يوم فان عمل خيرا استزاد الله منه و حمد الله عليه و ان عمل شرا استغفر الله و تاب اليه . بحار / 70 / 72
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لا يكون الرجل من المتقين حتى يحاسب نفسه اشدّ من محاسبة الشريك شريكه فيعلم من اين مطعمه و من اين مشربه و من اين ملبسه امن حلّ ام من حرام . مكارم الاخلاق / 2 / 375
الف سود و منفعت ؛ قال على عليه السلام : من حاسب نفسه ربح و من غفل عنها خسر و من خاف امن . بحار / 70 / 73
ب اطلاع بر عيوب و اصلاح آن ؛ قال على عليه السلام :
من حاسب نفسه وقف على عيوبه و احاط بذنوبه و استقال الذنوب و اصلح العيوب . غرر الحكم / 8927
5 عوامل آسانى محاسبه در قيامت
الف حسن خلق ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : حسّن خلقك يخفّف الله حسابك .
بحار/71/383
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اقنع بما اتيته يخفف عليك الحساب . اعلام الدين /344
قال الصادق عليه السلام : انّ صلة الرحم تهوّن الحساب يوم القيامة .بحار/74/102
قال على عليه السلام : اجعل من نفسك على نفسك رقيبا و اجعل لاخرتك من دنياك نصيبا. غرر الحكم / 2429
قال على عليه السلام : ينبغى ان يكون الرجل مهيمنا على نفسه مراقبا قلبه حافظا لسانه . غرر الحكم / 10947
طوبى لمن راقب ربّه و خاف ذنبه .غررالحكم / 5938
اشاره
الف ) شخصى به نام توبة بن صمّه برنامه ى محاسبه نفس داشت روزى عمر شصت ساله خود را در تعداد ايام سال كه (365) روز است محاسبه كرد و با خود گفت : اگر در هر روزى يك گناه مرتكب شده باشم من بيش از بيست هزار گناه انجام داده ام آهى كشيد و از دار دنيا رفت منازل الاخرة محدث قمى ؛9 7
ب ) پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمودند:... خداوند وقتى مخلوقات را مى آفريند رزق آنها را از حلال تقسيم مى نمايد. بنابراين هر انسانى به طرف حرام برود از حلال به همان اندازه كم مى شود و در قيامت به خاطر ارتكاب حرام محاسبه مى شود.بحار 5 148
