ابو عبد الله حسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام
سومین امام از اهل بیت طاهرین و دومین نواده رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و یکی از دو سرور جوانان اهل بهشت و دو گل خوشبوی محمد مصطفی و یکی از پنج نفر اصحاب کساست.او سرور شهیدان نام داشت و مادرش فاطمه دخت رسول الله (صلی الله علیه و آله) بود.
  
میلاد شریف امام
در سوم ماه شعبان در شهر مدینه به دنیا آمد.برخی گویند تولد آن حضرت در پنجم شعبان سال سوم یا چهارم هجری بوده است.
حاکم در کتاب مستدرک، از محمد بن اسحاق ثقفی به سند خود از قتاده آورده است که آن حضرت در نیمه اول ماه پنجم از سال ششم هجری تولد یافته است.
گروهی تولد امام را در اواخر ربیع الاول دانسته اند و گروهی دیگر در سوم یا پنجم جمادی الاولی، اما قول مشهور تولد آن حضرت را در ماه شعبان و مدت حمل آن حضرت را شش ماه ذکر می کند.در سیره امام حسن (علیه السلام) به این روایت اشاره کردیم که میان ولادت امام حسن و حمل امام حسین یک طهر فاصله و مدت حمل امام حسین شش ماه بوده است، و این نکته را نیز یادآور شدیم که این روایت با قول مشهوری که در تاریخ ولادت آنها ذکر گردیده هماهنگ نبوده است، زیرا ولادت امام حسن در پانزدهم ماه رمضان، و امام حسین بنا بر قول مشهور در پنجم ماه شعبان بوده و با این حساب فاصله میان میلاد دو برادر همان ده ماه و بیست روز بوده است .
از یک سو می توان این روایت را چنین توجیه کرد که ولادت امام حسین (علیه السلام) در اواخر ربیع الاول بوده و از سوی دیگر روایتی است که از تاریخ ولادت امام حسن (علیه السلام) و مدت حمل امام حسین (علیه السلام) استنباط شده است.به این ترتیب که فاصله میان تولد امام حسن و حمل امام حسین یک طهر و مدت حمل امام حسین شش ماه بوده است.و الله اعلم.اما حاکم در مستدرک از محمد بن اسحاق به سند خود از قتاده آورده است که فاطمه (سلام الله علیها) یک سال و ده ماه پس از تولد امام حسن (علیه السلام) امام حسین (علیه السلام) را به دنیا آورد.
همین که امام حسین به دنیا آمد وی را نزد جدش رسول الله (صلی الله علیه و آله) بردند و تولد وی را به ایشان مژده دادند.آن حضرت نیز در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفت.و پس از گذشت هفت روز او را حسین نامید.برای او گوسفندی عقیقه کرد، و به مادر این کودک دستور داد که موی سر فرزند خود را بتراشد و همانند برادرش امام حسن برای او نیز هموزن موی سرش نقره به مستمندان بدهند.فاطمه (سلام الله علیها) این دستور را به مرحله اجرا درآورد.
زبیر بن بکار در کتاب انساب قریش آورده است که رسول الله (صلی الله علیه و آله) امام حسن و امام حسین را در روز هفتم نامگذاری کرد و اسم حسین را از نام حسن گرفت.
حاکم در کتاب، مستدرک، به سند صحیح از ابی رافع روایت کرده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) را مشاهده کردم که وقتی فاطمه (سلام الله علیها) حسین را به دنیا آورد، در گوش او اذان گفت.و در جای دیگر از جعفر بن محمد و او از پدر خود و او نیز از پدر خود و او نیز از علی (علیه السلام) به سند صحیح روایت کرده است که رسول الله (صلی الله علیه و آله) به فاطمه (سلام الله علیها) امر کرد وزن موی سر امام حسین را تعیین کند و به اندازه آن نقره صدقه دهد، و به وی فرمود: ران گوسفند عقیقه را به قابله ببخش .
و نیز در روایت دیگری می نویسد: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در روز هفتم میلاد حسن و حسین برای آن دو عقیقه و در همان روز آنها را نامگذاری کرد، و از خدا خواست که رنج و آزار را از آنان دور گرداند.
در روایت دیگری به سند خود از محمد بن علی بن حسین و او نیز از جد خود علی بن ابی طالب (علیه السلام) آورده است که رسول الله (صلی الله علیه و آله) گوسفندی را برای امام حسین عقیقه کرد، و به دختر خود فاطمه (سلام الله علیها) دستور داد موی سرش را بتراشند و آن را وزن کنند.اگر به اندازه یک درهم بود، مطابق آن نقره صدقه دهند.
حاکم در جای دیگر به سند خود می نویسد: پیامبر (صلی الله علیه و آله) برای هر یک از امام حسن و امام حسین دو گوسفند که هر دو شبیه یکدیگر و هموزن بودند عقیقه کرد.
  
کنیه و لقب و نقش انگشتری امام
کنیه آن حضرت را ابو عبد الله و القاب وی را الرشید، الوفی، الطیب، السید، الزکی، المبارک، التابع لمرضاة الله، الدلیل علی ذات الله، و السبط، نوشته اند.اما بالاترین لقب همان است که جد بزرگوارش پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر او و برادرش امام حسن نهاده و فرمود: حسن و حسین دو سرور جوانان اهل بهشتند.و در جای دیگر رسول الله (صلی الله علیه و آله) امام حسین (علیه السلام) را به نام سبط خواند .
در کتاب، الفصول المهمة، نقش انگشتری وی، لکل اجل کتاب آمده، اما در کتاب وافی و غیر آن که از امام صادق (علیه السلام) نقل گردیده، حسبی الله، و از امام رضا (علیه السلام) (ان الله بالغ امره) ذکر شده است و چنین به نظر می رسد که برای آن حضرت چند انگشتری با عباراتی که بدانها اشاره شد وجود داشته است.
شاعر آن حضرت یحیی بن حکم و جماعتی دیگر را ذکر کرده اند.
دربان امام را اسعد هجری نوشته اند.
در زمان آن حضرت معاویه و یزید سلطنت داشتند.
   
اولاد امام
فرزندان امام حسین (علیه السلام) را نه نفر ذکر کرده اند، که شش نفر از آنها پسر و سه نفر دختر بوده اند.به این ترتیب:
1 علی اکبر، که در کربلا به شهادت رسید.مادرش، لیلی، دختر ابی مرة بن عروة بن مسعود ثقفی نام داشت.

2 علی اوسط.

3 علی اصغر زین العابدین، که مادرش به نام شاهزنان یا ملکة النساء دختر کسری یزدگرد پادشاه ایران بود.به گفته شیخ مفید، علی اکبر زین العابدین بوده و علی اصغر در کربلا به شهادت رسیده است.اما روایت اول که می گوید علی اکبر به شهادت رسیده مشهورتر است.
4 محمد.

5 جعفر که در حیات پدرش از دنیا رفت، و فرزندی از خود برجای نگذاشت.مادرش از قبیله قضاعیه بود.

6 عبد الله شیر خوار که در دامان پدر خود به وسیله تیر به شهادت رسید .

7 سکینة، که نام مادر او و مادر عبد الله، رباب، دختر امرئ القیس بن عدی بن اوس بن جابر بن کعب بن علیم که از قبیله کلبیه معدیه بوده است.
8 فاطمه، که مادرش ام اسحاق دختر طلحة بن عبد الله از قبیله تیمیه بود.

9 زینب.
درود و ثنا بر امام زین العابدین (علیه السلام) که از میان فرزندان امام حسین (علیه السلام) که نسل آن حضرت از وی باقی مانده و نامش جاوید و سرمدی خواهد بود.