آسياى ميانه و عزادارى سيدالشهدا علیه السلام
عزاداری امام حسین علیه السلام در میان اهل سنت – 22
در قرن دهم، ماوراءالنهر (آسياى ميانه) به دست شيبانيان افتاد. اين سلسله ازبك كه نسبت به تشيع و شيعيان نگاه مثبت و سازنده نداشت، تلاش كرد تا از تمايل روز افزون مردم به اهل بيت (عليهم السلام) بكاهد. شيبك خان ازبك كه مؤسس اين سلسله به شمار مى رود، نمونه بارز اين تعصب بود. هنگامى كه او براى فتح هرات در رأس لشكرى از ازبكان و ساير جنگجويان خود به دروازه آن شهر رسيد، «اكابر شهل مثل امير جمال الدين محدث و امير غياث الدين محمدبن امير يوسف و شيخ الاسلام هراتى به استقبال شتافتند، در كهدستان با "خان" ملاقات نموده، متوجه شهر شدند، يساولدن پيش مى آمدند و مى گفتند: «مگوييد اللّه و محمد و على يارت باد؛ بگوييد الله و محمد و چهار يار يارت باد."(53)
با توجه به قراين مزبور و ساير گزارش ها، ترديدى در خصومت وى با برگزارى برخى مراسم مرسوم در هرات باقى نمى ماند. با اين همه، عرفاى بزرگ اهل سنت كه از آن ديار سر برآوردند و يا در آنجا باقى ماندند، امام حسين (عليه السلام) را به عنوان نقطه پركار عشق و رمز تداوم حيات اسلام مى دانستند. يكى از امورى كه بر تداوم
علاقه مردم آن سامان به امام حسين (عليه السلام) و تداوم ذكر و عزادارى در آنجا حكايت دارد، رواج فراوان كتاب روضة الشهداء در آن مناطق و نواحى بود و همين اقبال مردمى موجب گرديد تا اين كتاب به زبان ازبكى برگردان شود و ترجمه متعدد آن به تركى نيز نشانه ديگرى بر اين نكته است كه افزون بر شيعيان ترك تبار ايران، ترك هاى آسياى ميانه و مناطق ديگر به آن اثر و مراسم عزادارى اقبال داشته اند؛ زيرا روضة الشهدا كه در سال 908 ق پديد آمد، در قرن دهم و قرون بعدى «چندين بار به تركى ترجمه شده است با نام هاى سعادت نامه در نيمه هاى قرن دهم؛ حديقة السعداء از شاعر برجسته فضولى بغدادى كه همراه با اصلاحات و افزودگى ها انجام شده است. اين حديقه مكرر چاپ شده است. شهدا نامه نيز روايت منظوم تركى روضة الشهداء است. ترجمه تركى آسياى ميانه اى آن نيز از شاعرى كه تخلّص وى صابر است انجام شده و نسخه هاى فراوانى از آن در تاشكند و جاهاى ديگر موجود است...»(54)
منبع : عزاداری امام حسین علیه السلام در میان اهل سنت
نویسنده : عبد المجید ناصری
پی نوشت ها
(53) - حسن بيگ روملو، احسن التواريخ، تصحيح عبدالحسين نوايى، تهران، بابك، ص 146.
(54) - الذريعه، ج 11، ص 295 / استورى، ادبيات فارسى، ص 912ـ903 / مقالات تاريخى، دفتر اول، ص 187.
