مسلما راه تقرب به خداوند، انجام دستورات ودوري از منهيات او است. ولي در ميان فرائض ديني، هيچ فريضه اي (پس از توحيد ونبوت) به اهميت ولايت نمي باشد. لذا است که برترين راه تقرب به خدا، ولايت آل محمد صلى الله عليه وآله وسلم است. رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم در همين زمينه فرمودند: (لکلّ أمر سيّد وحبّي وحبّ علي سيّد ما تقرَّب به المتقرّبون من طاعة ربّهم). در هر کاري رتبه برتري وجود دارد، ومحبت من ومحبت علي، برترين طاعتي است که افراد مي توانند از طريق آن به خدا تقرب جويند.(1) لذا در نظام آفرينش، مقام آن مخلوقي برتر است که در امر ولايت، اعتقاد واخلاص بيشتري نشان داده باشد. در همين راستا، انبيا در عالم قبل، با آزمون ولايت برگزيده شده، مقام رفيع نبوت، به اين دليل به آنان واگذار شد که در آن آزمايش، آنان ولايت را در درجه بالاتري پذيرفته، ونسبت به اهل بيت عليهم السلام خضوع بيشتري داشتند. حضرت باقر عليه السلام فرمودند:
... آن گاه خداوند از انبياء ميثاق گرفته، فرمود: آيا من پروردگار شما نيستم؟ سپس خداوند فرمود: آيا محمد پيامبر من وعلي رهبر مومنين نمي باشد؟ همه آنها پذيرفتند. لذا نبوت آنها تثبيت شد. گزينش انبياي اولو العزم، از ميان گروه کثير انبيا ورسل نيز به آزمون ولايت ومعرفت اهل بيت وپذيرش غيبت وظهور حضرت مهدي عليه السلام بود. امام باقر در ادامه حديث فوق فرمودند: وخداوند از پيامبران اولو العزم عهد گرفت به اينکه: من پروردگار شما ومحمد پيامبر من وعلي امير مومنان بوده، جانشينان او صاحب ولايت وخزانه دار علم من خواهند بود ومهدي کسي است که توسط او دينم را ياري کرده، دولتم را ظاهر مي سازم وبه واسطه او از دشمنانم انتقام مي گيرم وبه واسطه او در زمين، با اشتياق يا کراهت بندگي خواهم شد. همه آنها گفتند: پروردگارا به همه مطالب فوق اقرار کرده شهادت مي دهيم. ولي آدم (توقف نموده) نه انکار کرد ونه اقرار نمود، لذا مقام اولو العزمي براي آن پنج پيامبر، به علت پذيرش ولايت مهدي تثبيت شده، براي آدم اين مقام قرار نگرفت. زيرا او نسبت به مهدي (در ابتداء امر) اقرار ننمود. آن گاه امام عليه السلام به اين آيه شريفه استناد کردند: (وَلَقَدْ عَهِدْنا إِلى آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِيَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً)(2) ما از قبل بر آدم عهدي کرديم، ولي آدم عهد ما را فراموش کرد وما او را صاحب عزم نيافتيم.(3) ملائکه آسمانها نيز با همين ملاک از ميان ديگر مخلوقات، گزيده شده، در اين مقام منصوب گرديده، ورمز درجات گوناگون آنان نيز به همين امر برگشت مي کند.
امام صادق عليه السلام فرمودند: ملائکه الهي با همه تقربي که به حق متعال دارند، به علت همين اعتقادي که شما بر آن هستيد (عقيده ولايت) به مجاورت خداوند راه يافته اند...(4) در روايت ديگري، آن حضرت، پس از بيان کثرت تعداد ملائکه مي فرمايند: (ما منهم أحد إلاَّ ويتقرَّب کلّ يوم إلى الله بولايتنا أهل البيت ويستغفر لمحبّينا ويلعن أعدائنا) همه ملائکه، هر روز با ولايت ما اهل بيت بسوي خدا تقرب جسته، براي محبين ما استغفار نموده دشمنان ما را نفرين مي کنند. آن گاه امام عليه السلام، اين گونه به قرآن استناد فرمودند: (الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا).(5) حاملان عرش واطرافيان آنها (ملائکه)، با حمد پروردگارشان خدا را تسبيح گفته، براي افراد مومن طلب آمرزش مي کنند.(6)
وقتي پدر ما حضرت آدم عليه السلام به علت عدم يقين به امام زمان عليه السلام، از مقام والاي اولو العزمي تنزل مي کند وديگر انبيا با پذيرش آن به اين مقام ارتقاء يابند، آيا در عصر حاضر، براي ما، راهي جز اخلاص در قبول ولايت امام زمان عليه السلام وارتباط وتوسل به آن حضرت در تقرب به خداوند وجود خواهد داشت؟ آري، ولايت امام زمان عليه السلام بالاترين راه تقرب به حق متعال ومحکمترين ريسمان ايمان در عصر حاضر است. امام صادق عليه السلام از يکي از اصحابشان پرسيدند: کدام ريسمان ايمان محکمتر است؟ گفتند: نماز، فرمودند: نماز فضيلت دارد، ولي محکمترين ريسمان ايمان نيست. گفتند زکات. فرمودند: زکات فضيلت دارد، ولي محکمترين ريسمان ايمان نيست. گفتند: روزه ماه رمضان... حج وعمره... جهاد در راه خدا وامام در هر يک، با تاييد فضيلت اين اعمال، آن را محکمترين ريسمان ايمان ندانستند. هنگامي که اصحاب از پاسخ ناتوان شدند. امام فرمودند: (إنَّ أوثق عري الإيمان الحبّ في الله والبغض في الله وتوالي وليّ الله وتعادي عدوّ الله). بدرستي که محکمترين وقابل اعتمادترين ريسمانهاي ايمان، تولي وتبري وقبول ولايت اولياء خدا ودشمني با دشمنان خدا است.(7)
(1)بحار 27: 129/ ح 19، در زيارت عاشورا نيز ما با ولايت سيد الشهداء وبرائت از دشمنان آن حضرت به نزد خدا واهل بيت عليهم السلام تقرب جسته مي گوييم: (يا أبا عبد الله إنّي أتقرَّب إلى الله و... بموالاتک وبالبرائة ممَّن أسس أساس ذلک).
(2)سوره طه: 115.
(3)بصائر الدرجات: 70/ ح 2؛ کافي 2: 8/ ح 1.
(4)بصائر الدرجات: 68.
(5)سوره غافر: 7.
(6)بحار 68: 78/ ح 139.
(7)محاسن: 165/ ح 121.
