ابو سعيد خُدری از رسول خدا صلّى اللهُ عليه و آله حدیث مفصّلی را در فضیلت ماه رجب نقل می کند. بعد از بیانات رسول خدا صلّی الله علیه و آله در مورد ثواب روزه در ماه رجب ، مردی سؤال می کند: اى پيغمبر خدا ، اگر شخصى ضعف یا مریضی داشت ، و یا اگر زنی در وضعیت طهارت نبود ، و نتوانست روزه بگیرد ، چه کند تا به آن ثوابی که فرمودید برسد؟ رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود: هر روز به جاى روزه ، گرده نانى به فقرا بدهد. به آن خدایی كه جانم به دست اوست ، اگر كسى اين صدقه را هر روز بدهد ، به همه آنچه توصیف کردم و بيشتر از آن خواهد رسيد، و اگر تمام مخلوقات جمع شوند تا اندازه ثواب او را معيّن كنند، به یک دهم آن فضائل و درجاتی كه وی در بهشت به آن مي رسد، نخواهند رسيد.
• عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ عَنْ رَسُولِ اللهِ صلّی الله علیه وآله فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ: أَنَّ رَجُلًا قَالَ لَهُ: يَا نَبِيَّ اللهِ ، فَمَنْ عَجَزَ عَنْ صِيَامِ رَجَبٍ لِضَعْفٍ أَوْ لِعِلَّةٍ كَانَتْ بِهِ ، أَوِ امْرَأَةٌ غَيْرُ طَاهِرٍ ، يَصْنَعُ مَا ذَا لِيَنَالَ مَا وَصَفْتَ؟ قَالَ: يَتَصَدَّقُ كُلَّ يَوْمٍ بِرَغِيفٍ عَلَى الْمَسَاكِينِ ، وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنَّهُ إِذَا تَصَدَّقَ بِهَذِهِ الصَّدَقَةِ كُلَّ يَوْمٍ يَنَالُ مَا وَصَفْتُ وَ أَكْثَرَ ، إِنَّهُ لَوِ اجْتَمَعَ جَمِيعُ الْخَلَائِقِ كُلِّهِمْ عَلَى أَنْ يُقَدِّرُوا قَدْرَ ثَوَابِهِ مَا بَلَغُوا عُشْرَ مَا يُصِيبُ فِي الْجِنَانِ مِنَ الْفَضَائِلِ وَ الدَّرَجَاتِ.
• مرحوم سید بن طاووس در اقبال الاعمال می نویسد:
محمد بن یعقوب کلینی و دیگران از ائمه صادقین علیهم السلام نقل کرده اند که:
إنَّ الصَّدَقَةَ عَلَى مِسْكِينٍ بِمُدٍّ مِنَ الطَّعَامِ يَقُومُ مَقَامَ يَوْمٍ مِنْ مَنْدُوبَاتِ الصِّيَامِ ، وَ رُوِيَ عُوِّضَ عَنْ يَوْمِ الصَّوْمِ دِرْهَمٌ.
همانا پرداخت صدقه به اندازه یک مدّ طعام به افراد فقیر ، جایگزین یک روز روزه مستحبّی است ، و در روایت دیگری است که پرداخت یک درهم ، جایگزین یک روز روزه مستحبّی است.
مرحوم سید در ادامه می نویسد:
شاید این تفاوت در پرداخت مبلغ صدقه ، بر حسب گشاده دستی و توان مالی صدقه دهنده باشد.
• عَنْ سُفْيَانَ الثَّوْرِيِّ قَالَ: حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَخِيهِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیهم السلام قَالَ: مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِي رَجَبٍ ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللهِ أَكْرَمَهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي الْجَنَّةِ مِنَ الثَّوَابِ بِمَا لَا عَيْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ.
سفیان ثوری از حضرت صادق علیه السلام ، از حضرت باقر علیه السلام ، از حضرت سجاد علیه السلام ، از حضرت سیدالشهدا علیه السلام ، از حضرت مجتبی علیه السلام ، از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل می کند که فرمود: هرکس در ماه رجب به خاطر خداوند صدقه دهد ، خداوند روز قیامت در بهشت با آنچنان ثوابی وی را اکرام می نماید که نه چشمی دیده باشد ، نه گوشی شنیده باشد ، و نه بر قلب بشری خطور کرده باشد.
_____________________________________________
- وسائلالشيعة ،ج10، ص483-484/اقبال الاعمال، ص189-190
- بحارالانوار ، ج97 ، ص42 به نقل از اقبال الاعمال
- یک مدّ حدودا 750 گرم گندم ، جو و ... است.
- بحارالأنوار ،ج97، ص42 به نقل از اقبال الاعمال
- بحارالانوار ،ج97 ، ص33 به نقل از امالی صدوق
