« محارم الله » كه در اين خطبه آمده به معناى حرام هاى خداست و با حرم، حرمت و احترام هم ريشه است. حرم حضرت معصومه (عليها السلام) يعنى جايى كه به احترام حضرت معصومه (عليها السلام)محترم است. يا ـ مثلاً ـ مجلس محترم، شخص محترم و مكان محترم را به جهت بزرگى و جايگاه والاى شان حرمت مى گذارند. محارم الله نيز چيزهايى هستند كه به احترام خدا انجام دادن آنها ممنوع است و در واقع احترام هر كس و چيزى احترام به خداست . اگر به عاشور، معصومان، علما و متدينين احترام مى گذاريم، از آن روست كه حريم رقم خورده از سوى خدا را پاس داشته باشيم و در غير اين صورت مرتكب عمل حرام شده ايم. به عنوان مثال، آن جا كه خدا از عملى بازداشته، در حقيقت، حريمى را مشخص فرموده كه گذشتن از آن آلوده شدن به محارم الهى است و در نتيجه كيفر به همراه دارد. آن جا كه حضرتش از نگاه حرام بازداشته است در واقع از محارم الهى است. لذا اگر كسى چشم به حرام بيالايد، حريم و حرمت الهى را ناديده گرفته است. چنين كسى ـ خداى ناكرده ـ اگر از كرده خود توبه نكند، در قيامت كيفرى سخت دارد و آن اين كه ـ بنا به روايات صحيح ـ ميل آتشين به چشمانش مى كشند. ارتكاب ديگر محارم الهى نيز كيفرهاى ديگرى دارند. حال اين پرسش در ذهن خطور مى كند، آيا انسان خردمند حاضر است در عوض يك نگاه طولانى و سراسر لذت و جان افز، خاشاكى را براى چند لحظه در چشم خود تحمل كند ؟ بى ترديد پاسخ منفى است . بنابراين، عقل سليم فرمان مى دهد كه بايد احتياط كرد و از حرمت شكنى پرهيز نمود و انسان برخوردار از عقل سليم تسليم فرمان عقل مى باشد.
به ديگر سخن، احترام به هر محترمى احترام به خداست. زمانى كه به عالِم دينى احترام مى گذاريم چون او بيش از ديگران به خدا احترام مى گذارد، به انسان زاهد يا عابد احترام مى گذاريم چون او بيش از ما به خدا احترام مى گذارد، به امام جماعت، به گوينده مذهبى، به نويسنده توانايى كه در عرصه دين قلم مى زند احترام مى گذاريم چون آنها بيش از ما به خدا احترام مى گذارند، ما نيز با رعايت حريم حرمت آنان ـ كه شكستن آنها مساوى است با ارتكاب محارم الهى ـ حرمت فرمان خدا را نگاه داشته ايم. وقتى مولاى ما رسول خدا و خاتم رسولان (صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايند:
بهترين كار در ماه مبارك رمضان « ورع » و پرهيزورزى نسبت به « محارم الله » است،
بدين معناست كه بازداشتن ها و فرمان هاى الهى را به گوش گيريم، آنچه را فرمان داده عمل كنيم و از آنچه بازداشته دورى گزينيم. به تعبيرى ديگر اگر خداى بزرگ امرى را واجب كرده بايد آن را عملى كنيم و از آنچه حرام خوانده گريزان و رويگردان باشيم. اين ها مطالبى هستند كه در پاسخ پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) به اميرالمؤمنين (عليه السلام) نهفته و مصاديق ورع اند كه در ماه مبارك رمضان از هر كار ديگرى برتر است.
