اينك به فوايدى چند در اين احاديث اشاره مى نماييم.
يكم. شمار مردم مكّه و مدينه كه در غدير حاضر بودند و سخنان رسول خدا صلى اللّه عليه وآله را شنيدند، ده هزار نفر بود؛ حال اگر مردم ديگر سرزمين هاى حجاز همانند يمن و غيره را به اين تعداد اضافه كنيم، جمعيتى عظيم را پيش روى خود مى بينيم.
دوم. در اين احاديث آمده است كه پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله به مردم فرمان داد تا با امير مؤمنان على عليه السلام بيعت نمايند و همه مردم نيز چنين كردند.
در برخى احاديث آمده است كه پيامبر صلى اللّه عليه وآله به مردم فرمود:
سلّموا على علي بإمرة المؤمنين؛1
به على، به عنوان امير مؤمنان، سلام دهيد.
هر چند كه مورّخان گذشته اهل سنّت از اين موضوع، غفلت كرده اند؛ امّا در برخى سيره ها و تواريخ به آن تصريح شده است.2
سوم. بر اساس برخى روايات، حسن بصرى از ذكر نام فردى كه آيه ولايت در شأن او نازل شده بود، خوددارى مى كرد. بايد گفت كه پيش از او نيز، اشخاصى چند از روى حسد يا تقيه از ذكر نام آن فرد پرهيز مى كردند و افراد ديگرى نيز با آنان همسو شدند.
چهارم. پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله در حديث غدير به حوض اشاره كرد و فرمود:
فلا تسوّدوا وجهي؛
پس مرا روسياه نكنيد.
آن گاه فرمود:
لأستنقذنّ رجالاً من النار وليستنقذنّ من يدي أقوام؛
من افرادى را از آتش دوزخ مى رهانم و اقوامى چند به واسطه من نجات مى يابند.
حال بايد پرسيد كه اين اقوام كيستند؟
بخارى، مسلم و ديگر نگارندگان صحاح و مسانيد، حديثى را از پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله نقل كرده اند كه اقوام مذكور، همان هايى هستند كه پس از پيامبر صلى اللّه عليه وآله بدعت گذارده و دچار ارتداد به دوران گذشته شدند.3
گفتنى است كه ارتباط و پيوند غدير با حوض، بر خوانندگان هوشيار، پوشيده نيست.
پنجم. اگر حديث غدير را در كنار حديث ثقلين ـ كه در صحيح مسلم و كتاب هاى ديگر ذكر شده است ـ و حديثِ منزلت ـ كه در صحيح بخارى و مسلم و ديگر كتاب ها آمده است ـ قرار دهيم مشخص مى شود كه حديث غدير به لحاظ سند و متانت مفهومى آن، حديثى ثابت و صحيح است.
1 . الكافى: 1 / 292، حديث 1.
2 . نگاه كنيد به: معارج النبوّه، محمد معين هندى: 2 / 318، روضة الصفا: بخش دوم، جلد 1 / 173 و حبيب السير: بخش سوم، جلد 1 / 144.
3 . صحيح بخارى: 4 / 87 ، باب فى الحوض.
