عياشى رحمه اللّه حديث ديگرى را از عمر بن يزيد نقل مى كند. وى مى گويد: امام صادق عليه السلام سر سخن را باز كرد و فرمود:
اى اباحفص! شگفتا از مصائب على بن ابى طالب عليهما السلام كه ده هزار شاهد داشت، امّا نتوانست حقّ خود را بگيرد و حال آن كه دو شاهد براى گرفتن حق، كافى است.
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله براى حجّ از مدينه بيرون رفت و پنج هزار نفر با او همراه شدند. آن حضرت در حالى از مكّه بازگشت كه پنج هزار نفر از مردم مكه در مشايعت وى بودند.
هنگامى كه پيامبر صلى اللّه عليه وآله به منطقه جحفه رسيد، جبرئيل براى اعلام ولايت على عليه السلام نازل شد. آيه ولايت على عليه السلام در منا نيز نازل شده بود، امّا رسول خدا صلى اللّه عليه وآله به جهت شناخت مردم، از بيان آن خوددارى كرد. در اين هنگام جبرئيل عرض كرد:
(يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ)؛1
اى پيامبر! آن چه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده است، به طور كامل (به مردم) برسان و اگر انجام ندهى رسالت او را انجام نداده اى و خدا تو را از (خطرهاى) مردم حفظ مى كند.
يعنى تو را از آن چه در منا خوش نداشتى، نگاه خواهد داشت.
بنابراين رسول خدا صلى اللّه عليه وآله دستور داد مردم توقف كنند و مردم خس و خاشاك ها را جارو كردند... .2
عياشى رحمه اللّه سومين روايت در زمينه غدير را اين گونه نقل مى كند:
زياد بن منذر مى گويد: در خدمت امام محمّد باقر عليه السلام بودم. ايشان براى مردم حديث مى گفت. در اين هنگام مردى از مردم بصره به نام عثمان اعشى ـ كه از قول حسن بصرى حديث نقل مى كرد ـ به حضور امام عليه السلام آمد و گفت: اى فرزند رسول خدا! فدايت شوم، حسن بصرى حديثى را براى ما روايت مى كند كه طبق آن، آيه (يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ)3 در مورد يكى از اصحاب نازل شده است، امّا نام آن صحابى را براى ما نقل نمى كند.
تفسير آيه مذكور اين است كه آيا از مردم مى ترسى؟ نگران نباش كه خداوند تو را از شرّ آنان در امان مى دارد.
امام محمّد باقر عليه السلام فرمود: حسن بصرى را چه شده است؟! خداوند دينش را ادا نكند (؛ يعنى نمازش را نپذيرد!) آگاه باش كه اگر مى خواست، نام آن صحابى را نقل مى كرد. جبرئيل بر رسول خدا صلى اللّه عليه وآله نازل شد... و گفت:
إنّ اللّه تبارك وتعالى يأمرك أن تدلّ اُمّتك من وليّهم، على مثل ما دللتهم عليه في صلاتهم وزكاتهم وصيامهم وحجّهم؛
خداى متعال به تو فرمان مى دهد كه ولى اُمّت را به آن ها معرّفى كنى؛ همان گونه كه نماز، زكات، روزه و حجّ را براى آنان تبيين نمودى.
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود: پروردگارا! امّت من هنوز از بند جاهليت رهايى نيافته اند.
در اين هنگام خداوند اين آيه را نازل فرمود:
(يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ)؛4
اى پيامبر! آن چه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده است، به طور كامل (به مردم) برسان و اگر انجام ندهى رسالت او را انجام نداده اى و خدا تو را از (خطرهاى) مردم حفظ مى كند.
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله برخاست و دست على بن ابى طالب عليهما السلام را گرفت، آن را بالا برد و فرمود:
من كنت مولاه فعلي مولاه...؛5
هر كه من مولاى او هستم، على مولاى اوست... .
1 . سوره مائده: آيه 67.
2 . تفسير العياشى: 1 / 322 و به نقل از آن بحار الأنوار: 37 / 140.
3 . سوره مائده: آيه 67.
4 . سوره مائده: آيه 67.
5 . تفسير العياشى: 1 / 333 و به نقل از آن بحار الأنوار: 37 / 141.
