لا يكون المؤمن عاقلا حتى يكون فيه عشر خصال
17 حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ هِلَالٍ عَنْ أُمَيَّةَ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَمْ يُعْبَدِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِشَيْءٍ أَفْضَلَ مِنَ الْعَقْلِ وَ لَا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ عَاقِلًا حَتَّى يَجْتَمِعَ فِيهِ عَشْرُ خِصَالٍ الْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ يَسْتَكْثِرُ قَلِيلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ وَ يَسْتَقِلُّ كَثِيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ وَ لَا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ عُمُرِهِ وَ لَا يَتَبَرَّمُ بِطُلَّابِ الْحَوَائِجِ قِبَلَهُ الذُّلُّ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْعِزِّ وَ الْفَقْرُ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْغِنَى نَصِيبُهُ مِنَ الدُّنْيَا الْقُوتُ وَ الْعَاشِرَةُ وَ مَا الْعَاشِرَةُ لَا يَرَى أَحَداً إِلَّا قَالَ هُوَ خَيْرٌ مِنِّي وَ أَتْقَى إِنَّمَا النَّاسُ رَجُلَانِ فَرَجُلٌ هُوَ خَيْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى وَ آخَرُ هُوَ شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى فَإِذَا رَأَى مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى تَوَاضَعَ لَهُ لِيَلْحَقَ بِهِ وَ إِذَا لَقِيَ الَّذِي هُوَ شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى قَالَ عَسَى خَيْرُ هَذَا بَاطِنٌ وَ شَرُّهُ ظَاهِرٌ وَ عَسَى أَنْ يُخْتَمَ لَهُ بِخَيْرٍ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدْ عَلَا مَجْدُهُ وَ سَادَ أَهْلَ زَمَانِهِ
17- رسول خدا (ص) فرمود: خداى عز و جل بچيزى كه نيكوتر از عقل باشد پرستش نشده است و مؤمن خردمند نگردد تا آنگاه كه ده خصلت در او گرد آيد: به نيكى او اميدوارى باشد و از شر او ايمنى كمترين خوبى ديگران را بسيار شمارد و خوبى فراوان خود را اندك بيند در همه عمر خود از دانشجوئى خسته نگردد و از مراجعه نيازمندان بنزد او سنگين دل نشود خوارى را از سربلندى و و تنگدستى را از ثروتمندى دوستتر دارد و بهرهاش از دنيا همان خوراك روزانه باشد و دهم چه دهمى؟:
كسى را نه بيند مگر آنكه با خود گويد: كه از من بهتر و پرهيزكارتر است كه مردم دو قسم بيشتر نيستند مردمى كه واقعا از او بهتر و پرهيزكارتر است و قسم ديگرى كه از او بدتر و پستتر است پس چون كسى را بيند كه از او بهتر است و پرهيزكارتر براى او فروتنى كند تا مگر بمقام او برسد و چون كسى را كه بدتر و پستتر از او است ملاقات كند گويد: نيكى اين شخص در نهان است و بدىاش در عيان و شايد فرجام كارش خير باشد پس چون چنين كرد بزرگوارىاش والاتر شود و بر اهل زمان خود سرور گردد.
