سخن گفتن از شخصيّت عظيمى كه با چشم باطن فرشتگان درگاه ربوبى را مشاهده مىنموده(1)، و بدون استهلال و رجوع به تقويم از اوّل ماه و هلال آن باخبر بوده(2) تصريح به درك شب قدر مىنموده(3) بلكه بالاتر از آن، از درك مقام نورانيّت خبر مىدهد، و قلم فرسايى دربارهى عارف برجستهاى كه ره يافتگان به كوى دوست گواهى به نيل او به معرفت كامل حقّ سبحانه مىدهند، بلكه از نادر عارفان متمكّن در توحيد به شمارش مىآورند و بالأخره شخصيّت گرانسنگى كه در دنيا دَرِملاقات ميان او و حضرت حجّت بن الحسن العسكرى - عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف - باز بوده، و در برزخ روح مافوقِ ملكوتش هماره همدم جدّ بزرگوارش امير المؤمنين - صلوات اللّه عليه - است و حتّى يك لحظه از آن بزرگوار جدا نمىگردد، يعنى: جمال سالكان، سيّد مراقبان، نور عارفان، عالم ربّانى، صاحب كرامات باهره، ذُوالْحَسَبَيْنِ،(4) رضىّ الدّين، ابوالقاسم، علىّ بن موسى طاووس(5) از افق انديشهى قاصر نگارندهى اين سطور بسى بلندتر است، لذا نخست زندگينامهى شناسنامهاى آن بزرگوار را به اختصار ذكر نموده، سپس خامه را به دست دانشمندان برجسته و به ويژه شخصيتهاى گرانسنگى كه كه هر كدام اوحدىّ دوران خويش به شمار مىروند مىسپاريم، و از اشارات آنان در رابطه با مقامات اخلاقى، عرفانى و توحيدى سيّد اهل مراقبه، سيّد بن طاووس قدّس سرّه بهره مىگيريم
1) همين كتاب، فصل بيست و سوم.
2) اقبال الأعمال، ص 6 و 15.
3) اقبال الأعمال، ص 66 - حضرت استاد آيت اللّه حسن حسن زادهى آملى در كتاب در آسمان معرفت، ص 299 در رابطه با اين موضوع و موضوع گذشته مىنويسد: شايسته است سخنى از سيّد بن طاووس كه به فرمودهى بعضى از مشايخ ما از افراد كُمَّل بوده است، به عرض برسانم: آن جناب در كتاب شريف اقبال فرموده است: من بدون استهلال و رجوع به جدول تقويم، از اوّل ماه و هلال آن با خبرم، و نيز از ليلة القدر آگاهى دارم. اين سخن را در حالى كه قلم در دست داشت و مىنگاشت از خود خبر داده است، آنگاه مىگويد: دانستن اوّل ماه و ليلة القدر مهمّ نيست، مهمّ اين است كه مقدارى آب به نام نطفه رشد و نموّ كرده و بدين صورت در آمده و شخصى اين چنين گويا و بينا و نويسا و خوانا و ... شده است.
براى توضيح بيشتر و بررسى دقيق گفتار سيّد بن طاووس قّدس سرّه به آدرسهاى گذشته رجوع شود.
4) نسبت وى از طرف پدر به امام مجتبى (عليه السلام) و از سوى مادر به امام حسين (عليه السلام) مىرسد، لذا ذُوالْحَسَبَيْنِ يعنى داراى دو نسبت شريف، شهرت يافته است.
5) طاووس لقب ابو عبد اللّه محمّد بن اسحاق يكى از اجداد سيّد است، و شهرت وى به ابن طاووس به جهت انتسابش به او مىباشد.
