12. گستردگى آثار مجلسى

بسيارى از آثار مجلسى، چه فارسى و چه عربى، از زمان تأليف تا به امروز يكى از پرمراجعه‏ترين نوشته‏هاى مذهبى براى عموم مردم و نيز دين‏شناسان و دين‏پژوهان بوده‏اند. اين امر ناشى از اين است كه مجلسى به نيازهاى عقيدتى زمان و زمانه خويش در ميان خاص و عام بسى آگاه بوده و در جهت پاسخگويى به اين نيازها قلم زده است. به همين خاطر اگر نيازى فرازمانى يا متعلق به برخى مقاطع زمانهاى بعد نيز بوده است، اين آثار پياپى نسخه‏بردارى و منتشر شده‏اند و تا زمانى كه اثرى بهتر نتوانسته است پاسخ نيازى خاص را بدهد، كتاب يا رساله‏اى از مجلسى ـ حتى با وجود قدمت نثر و شيوه نگارش در آثار فارسى وى ـ همچنان مورد مراجعه بوده است. براى نمونه، تنها با تأليف مفاتيح‏الجنان مرحوم آقا شيخ عباس قمى بود كه زادالمعاد مجلسى پا از ميدان بيرون نهاد، و با انتشار آثار خوبى در تاريخ انبيا و تاريخ پيامبر اسلام است كه حيات‏القلوب مجلسى مى‏رود كه خود را كنار بكشد. گستردگى و تنوع موضوعى آثار تأليفى مجلسى علتى ديگر براى اين گسترش است. نگاهى به فهرست موضوعى نوشته‏هاى مجلسى نشان مى‏دهد كه در كمتر زمينه‏اى است كه او مكتوبى، كتابى يا رساله‏اى كوتاه يا بلند از خويش به جا نگذاشته باشد. به همين خاطر است كه يكى از عالمان گردشگر و سفرنامه‏نويس قرن سيزدهم هجرى درباره مجلسى مى‏نويسد: به تحقيق هيچ شهرى از بلاد اسلام و كفر، خالى از نوشته‏هاى ايشان نيست.(1) كه البته اين ادعا مربوط به سرزمينهاى شرقى (ايران آن زمان تا هند) مى‏شود.

توسط RSS یا ایمیل مطالب جدید را دریافت کنید. ایمیل: